Begin van de winter: 21 december 2024

Begin van de winter

Datum: zaterdag 21 december 2024
Land / gebied: Noordelijk halfrond

De astronomische winter begint in Nederland en België op zaterdag 21 december. De winter begint op het noordelijk halfrond (meestal) op 21 december en eindigt (meestal) op 21 maart. Het begin van de winter (20, 21 of 22 december) is bepaald op basis van een afspraak.

Astronomisch gezien begint de winter op de kortste dag van het jaar (Midwinter), wanneer de zon het laagst aan de hemel staat. In Midden-Nederland komt de zon dan om ongeveer kwart voor negen op en gaat om half vijf onder. Deze dag is de kortste van het jaar. Hierna worden de dagen langer en de nachten korter.

Volgens de sterrenkundige kalender begint de winter meestal op 21 december, maar soms is de 20e of 22e de begindatum.

Begin van de winter

Op de eerste dag van het winterseizoen staat de zon loodrecht boven de Steenbokskeerkring. De verschillen in tijdstippen en soms data zijn het gevolg van het oneven aantal dagen van het tropisch jaar (waarop de kalender is gebaseerd) en de invoering van de schrikkeldag.

Aanvangstijdstippen van de astronomische winter in Nederland:

2024 - 21 december 10:20 uur
2025 - 21 december 16:03 uur

Ook al is het begin van de winter de kortste dag van het jaar, dat betekent nog niet dat de zon dan het laatst opkomt en het vroegst ondergaat. Al vanaf 13 december gaat de zon later onder en pas op 30 december blijft het 's ochtends het langst donker. Dat komt o.a. doordat de aardbaan rond de zon niet cirkelvormig is. Hierdoor beweegt de zon in de winter schijnbaar iets sneller dan in de zomer. Ook is de daglengte (het verschil in tijdstip van opkomst en ondergang van de zon) afhankelijk van de geografische breedte.

Meteorologische winter
Om praktische, maar ook klimatologische redenen begint de meteorologische winter op 1 december en duurt tot 1 maart. Voor meteorologen is het op deze manier makkelijker om seizoenen met elkaar te vergelijken. Ook komt het weerpatroon dat typisch is voor een seizoen (bijv. vrieskou in de winter) beter overeen met de meteorologische indeling dan met de astronomische. Dat een nieuw weerkundig seizoen begint op de eerste dag van de maand, werd in 1780 door de Societas Meteorologica Palatina - een van de eerste internationale weerorganisaties - ingesteld.

Feestdagen die met het begin van de winter te maken hebben: