Het begin van het Joodse jaar 5785. Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar) begint officieel de voorgaande avond bij zonsondergang wanneer volgens de joodse kalender een nieuwe dag begint, dus op woensdagavond 2 oktober 2024.1 en 2 Tisjri. De eerste twee dagen van de joodse maand Tisjrie, de zevende maand van de joodse kalender, is het Rosj Hasjana, het Joods Nieuwjaar. Ook wel: 'Hoofd van het Jaar', Jom Teroe'a, de dag van het Bazuingeschal.
Dertig dagen lang, in de Hebreeuwse maand Eloel, bereiden Joodse mensen zich voor op de komende feestdagen. Iedere morgen denken zij in hun gebeden na over hun gedrag van het afgelopen jaar. Zij denken na over het kwaad dat zij hun vrienden of kennissen misschien hebben aangedaan. Zij vragen vergeving aan ieder die zij misschien hebben gekwetst en als zij wellicht onbewust iemand hebben gekwetst, vragen zij voor alle zekerheid vergeving aan ieder die zij kennen. Zij sturen kaarten met goede wensen rond:
Dat je opgeschreven mag staan voor een goed jaar.
Iedere ochtend van deze bijzondere maand horen zij het geschal van de sjofar, de ramshoorn. Dan worden zij eraan herinnerd dat het een bijzondere tijd is en dat een heilige periode op het punt staat aan te breken.
Als Eloel voorbij is begint de maand Tisjrie. De eerste tien dagen van Tisjrie staan bekend als Hoogheilige Dagen. Dit zijn de belangrijkste dagen van het hele Joodse jaar. De eerste twee dagen is het Rosj Hasjana, het Joodse Nieuwjaar. De laatste dag is het Jom Kippoer. De dagen ertussenin worden dagen van bekering genoemd.
Rosj Hasjana valt in de herfst, gewoonlijk in september of oktober. Het opent een gloednieuw kalenderjaar voor Joodse mensen. Maar Rosj Hasjana is niet alleen het Joodse Nieuwjaar, het is ook wat Joodse mensen Jom Hadin noemen, de Oordeelsdag.
Volgens de Joodse overlevering bestaat er in de hemel een symbolisch boek, waarin alle daden van de mens staan geschreven. Aan de ene kant staan zijn goede daden en aan de andere kant zijn slechte. Joodse mensen geloven dat God op Rosj Hasjana in dit Symbolische boek kijkt en het gedrag van iedereen afzonderlijk in het afgelopen jaar bestudeert. Is hij een goed mens geweest? Heeft hij geprobeerd behulpzaam te zijn? Heeft hij iemand gekwetst, zonder dat hij het wist? God bestudeert alle daden van de mens. De volle tien Hoogheilige Dagen blijft het hemelse boek geopend. Als de zon ondergaat op Jom Kippoer tekent God het op of Hij schrijft in wat ieders lot in het komende jaar zal zijn.
Omdat het lot van de mens met bezegeld is vooraleer Jom Kippoer ten einde loopt, proberen Joodse mensen vanaf Rosj Hasjana betere mensen te worden. Zij proberen tot inkeer te komen, dat wil zeggen, zij trachten zich alles te herinneren wat zij in hun leven verkeerd hebben gedaan, om dan hun leven te kunnen beteren. Door hun berouw hopen zij ingeschreven te worden voor een beter leven.
Het is een heel ernstige en een heel heilige tijd. Omdat Rosj Hasjana zo'n heilige tijd is, brengen Joodse mensen vele uren biddend in de synagoge door. Veel Joden dragen eenvoudige witte kleren om zichzelf te herinneren aan de heiligheid en de zuiverheid van de tijd. De gebeden die zij zeggen uit een speciaal Rosj Hasjana gebedenboek, zijn oud en mooi en als gedichten geschreven. Soms worden ze als liederen gezongen. Dezelfde sjofar die in de maand Eloel iedere morgen éénmaal werd geblazen, klinkt meer dan honderd keer op de dagen van Rosj Hasjana. Scherp en trillend klinken de lange en de korte stoten. Zij versterken de heilige gevoelens van die tijd.
Op Rosj Hasjana lezen Joodse mensen dat deel van de Bijbel dat over het offer van Isaäc gaat. Het vertelt hoe God aan Abraham het bevel gaf zijn zoon Isaäc te nemen, zijn enige zoon die hij zo diep liefhad, om hem aan God te offeren. Abraham had een groot geloof in God en trof voorbereidingen om te voldoen aan Zijn bevel. Hij nam de jongen en bracht hem naar een verafgelegen plaats en hij bouwde het altaar zoals God bevolen had. Toen hij het mes ophief, hoorde Abraham Gods stem die hem zei zijn zoon geen kwaad te doen. Hij moest in zijn plaats een dier offeren.Toen Abraham om zich heen keek, bemerkte hij een ram die met zijn horens vastzat in het struikgewas. Deze ram zou Abrahams offer zijn aan God. Tot op de dag van vandaag herinneren Joodse mensen zich Abrahams grote geloof in Gods eigen wegen als zij de sjofar, de ramshoorn, horen.
Op Rosj Hasjana zijn er allerlei interessante gebruiken. Het speciale feestbrood, de challa, dat gewoonlijk de vorm van een vlecht heeft, wordt ter ere van deze feestdag rond gebakken, zoals het huisje van een slak. Dat herinnert de mensen eraan dat het jaar een kringloop is.Een ander gebruik is het eten van zoetigheid, zoals stukjes appel of challa gedoopt in honing. Dat is het symbool van een zacht jaar. Een ander gebruik is het eten van vers fruit van het seizoen na er een gebed over uitgesproken te hebben. In de namiddag van de eerste dag van Rosj Hasjana wandelen sommige Joden bij voorkeur langs een stromend water en zeggen dan een speciaal gebed, Tasjlich geheten. Als zij hun gebed beëindigd hebben, werpen zij broodkruimels in het water, opdat hun slechte daden net als de kruimels zullen wegdrijven.
Een feestdag in Israël, Nederland.
Verder lezen
- Vasten 3 Tisjri (Tzom Gedaliah)
- Jom Kipoer (Grote Verzoendag)
- Oud en nieuw in verschillende culturen
- Feestdagen joden
- Joodse kalender
- Gods oordeel met Rosj Hasjana
Zie ook
Actueel
- Verloren Maandag 2025
- Kerstmis
- Kerstavond
- Chanoeka
- Orthodox Kerstmis 2025
- Begin van de winter: 21 december
Komende feesten
Pancha Ganapati
Kerstmis