Jom Kipoer (Grote Verzoendag) begint officieel de voorgaande avond bij zonsondergang wanneer volgens de joodse kalender een nieuwe dag begint, dus op vrijdagavond 11 oktober 2024.10 Tisjri. Jom Kipoer (voluit Jom ha-Kippoeriem = Dag van de Vergevingen) is de heiligste dag van het joodse jaar en daarmee de belangrijkste joodse feestdag. Op deze dag beslist God over het lot van de mensen in het komende jaar. Men belijdt zijn eigen en gemeenschappelijke zonden. Ook: Jom Kippoer.
Op Jom Kipoer is het verboden om te eten en te drinken, zich te wassen en seksuele omgang te hebben. Ook mag de orthodoxe jood geen leren schoenen dragen. Zo laat hij zien dat hij de heiligheid van de aarde respecteert.
De viering van Jom Kipoer is plechtig maar niet sober, want het nieuwe jaar geeft kansen om alles beter te doen. Er wordt gedurende meer dan een etmaal gevast, zowel wat eten als wat drinken betreft. Het is gebruikelijk op deze dag naar de synagoge te gaan.
Jom Kipoer of Grote Verzoendag wordt als de belangrijkste feestdag beschouwd in het jodendom. Het was de ene dag in het jaar, dat de hogepriester de allerheiligste plaats in de tempel te Jeruzalem betrad. Het feest wordt beschreven in Tenach en dus de Bijbel, in het boek Numeri (Bamidbar) 29:7.De dag valt op de 10e van de maand Tisjri in de joodse kalender. Doordat dit een maankalender is, vallen joodse feestdagen zoals Jom Kipoer steeds op verschillende data van de Gregoriaanse kalender. Het joodse etmaal en dus iedere feest- en gedenkdag loopt van zonsondergang tot zonsondergang, dus heeft de dag achtereenvolgens een avond, nacht, morgen, middag en namiddag. Men houdt zich aan beperkingen zoals vasten en niet-werken van begin zonsondergang tot einde zonsondergang - drie sterren in de hemel - op de volgende dag.
Op de avond van Jom Kipoer is het Kol Nidrei (Alle Geloften) waarop het Kol Nidrei-gebed wordt uitgesproken. In het gebed wordt spijt betuigd over de verkeerde daden die mensen in het voorgaande jaar hebben gedaan, de zonden ten aanzien van de Schepper. Het Aramese Kol Nidrei betekent letterlijk 'alle eden': men bezint zich ook over alle eden en beloftes waaraan men tekortgeschoten is, en spreekt de wens uit in het gebed dat waar dit het geval is, dit tenietgedaan mag worden. Dit betreft nooit geloften die tussen mensen gedaan zijn, zoals zaken die contractueel zijn vastgelegd, enkel zaken tussen de mens en de Schepper. Het besef en bekennen van het eigen falen staat tijdens Jom Kipoer centraal.
In de Tenach staat beschreven, dat de hogepriester op deze dag een geitje offerde, en dat het lot een geitje koos om (symbolisch) de zonden te dragen van het volk, dat vervolgens de stad uit werd geleid en daar in de woestijn vrijgelaten werd. Het begrip zondebok dat de Nederlandse taal kent, en 'scape goat' in het Engels, is afkomstig van dit ritueel.
Diensten of onderdelen van de dienst op de dag zelf zijn de Sjachariet, de Moesaf, de Mincha en de slotdienst, de Ne'ila. Onderdeel van de dienst is de lezing van het boek Jona: de profeet Jona probeerde onder zijn verplichtingen ten aanzien van God uit te komen, wat hem niet lukte.
Op Jom Kipoer wordt niet gewerkt. Verder wordt er gedurende meer dan een etmaal gevast, zowel wat eten als wat drinken betreft, en sober geleefd, men onthoudt zich ook van seksuele omgang. Het is gebruikelijk op de dag naar de synagoge te gaan, waar een lange dienst wordt gehouden die een groot deel van de dag duurt. Verder wordt veel witte kleding gedragen als symbool voor onschuld of zuiverheid. Ergens aan het einde van de dag is er een dodenherdenking. Vaak worden hierbij ook de slachtoffers van de sho'ah herdacht.
Aan het eind van de dienst in de synagoge bij zonsondergang, de Ne'ila, wordt na het ne'ilagebed de lang aangehouden tekia op de sjofar geblazen. Hiermee wordt het feest besloten, en een soort nieuw begin ingeluid.
In 1973 maakte het Egyptische leger gebruik van deze feestdag om Israël te overvallen (Jom Kipoer oorlog).
Een feestdag in Israël, Nederland.
Verder lezen
- Rosj Hasjana (Joods Nieuwjaar)
- Kol Nidrei (Alle Geloften)
- Feestdagen joden
- Joodse kalender
- Jona en de walvis
- Gods oordeel met Rosj Hasjana
Zie ook
Actueel
- Begin van de winter: 21 december
- Midwinter (Wintersolstitium): 21 december
- Vierde zondag van de Advent: 22 december
- Chanoeka
- Sint Thomas: 21 december
- Lailat-ul-Qadr (Nacht van de Beslissing) 2025
Komende feesten
Kerstmis
Chanoeka
Kwanzaa