Wereld Feesten Almanak

Iedere derde zondag van juni is het Vaderdag. Dat betekent dat het volgend jaar Vaderdag is op zondag 15 juni.

Op Vaderdag worden vaders in de schijnwerpers gezet: ze worden verwend met een ontbijt op bed of krijgen een cadeau van hun kinderen. Vaderdag is niet alleen bedoeld voor vaders maar voor iedereen die zich als een echte vader gedraagt. Dat kan dus ook een stiefvader zijn.

Net als Moederdag is ook Vaderdag komen overwaaien uit de Verenigde Staten.

Oorsprong Vaderdag
Net als Moederdag vond ook Vaderdag zijn bakermat in de Verenigde Staten. Toen Moederdag ingevoerd werd, kon de tegenpool niet lang meer uitblijven. Aan de wieg ervan stond een zekere Sanora Smart Dodd uit Spokane, Washington. Ze kwam op het idee terwijl ze zat te luisteren naar een Moederdagpreek in 1909. Ze werd opgevoed door haar vader, William Smart, nadat haar moeder gestorven was. Sanora wilde hem bedanken voor wat hij had gedaan voor haar, haar broers en zussen. William Smart, een oorlogsveteraan, werd weduwnaar toen zijn vrouw stierf bij de geboorte van hun zesde kind. Hij hertrouwde niet en voedde zijn zes kinderen alleen op op een landelijke boerderij. Daarom wilde Sanora, toen zij zelf volwassen was, hem laten weten hoe speciaal hij voor haar was. Hij was in haar ogen een moedige, onzelfzuchtige en liefhebbende man en zij realiseerde zich hoe zwaar dit alles voor hem geweest moest zijn. Tegelijkertijd wilde ze aangeven dat vaders zich meer met de opvoeding van hun kinderen moesten bezighouden.

Sanora's vader was geboren in juni, dus ze koos ervoor om de eerste Vaderdag in Spokane te houden op 19 juni 1910. Het toeval wilde dat in andere Amerikaanse dorpen en steden ook anderen begonnen met het vieren van een Vaderdag. Amerikaanse presidenten waren het met mevrouw Dodd eens. In 1916 en nogmaals in 1924, namelijk door president Calvin Coolidge, werd de bewolking opgeroepen om voortaan vaders eer te betuigen op een speciaal daartoe nationaal gekozen dag. In 1926 werd er daarom een Nationaal Vaderdagcomité gevormd in New York City. Het duurde evenwel nog tot 1966 voor er een presidentiële verklaring werd ondertekend waarin de derde zondag van juni uitgeroepen werd tot Nationale Vaderdag. In 1972 bevestigde president Richard Nixon dat Vaderdag blijvend op die bewuste derde zondag van juni gevierd moest worden. Vaderdag werd een dag om niet alleen vaders te eren, maar ook alle mannen die figureren als een vaderfiguur: stiefvaders, ooms, grootvaders... Vaderdag werd, in tegenstelling tot de populaire misvatting, niet in het leven geroepen door de fabrikanten van Vaderdagkaarten om hun verkoop wat op te krikken. Integendeel, toen het idee van Vaderdag voor de eerste maal geopperd werd, bestonden dergelijke kaarten niet eens.

Betekenis: vroeger en nu
In het begin sloeg Vaderdag niet zo aan. Evenals in de Verenigde Staten kwam de internationaliseringstendens van Vaderdag traag op gang. De reden daarvoor is simpel. Moeders zwoegden zich gedurende het hele jaar te pletter in het huishouden, zodat het normaal was dat zij op Moederdag een dagje vrij kregen. Maar vaders voerden in het verleden binnenshuis nauwelijks iets uit, dus sloeg een vrije dag voor hen nergens op. Een tijdelijke omkering van het rollenpatroon, zoals bij Moederdag, zou op Vaderdag betekend hebben dat de vader nu eens niet de baas was en zich dienstvaardig opstelde. En dit kon niet, omdat de vader in het westerse gezin tot in de jaren zestig op een overheersende manier de lakens uitdeelde.

Cadeautips voor vaderdag Geef een (schouder-, voet- of hand)massage Teken een portret van je vader en bied dat aan Schrijf een vaderdaggedicht of -rap Bied aan om de auto te wassen Geef een tegoedbon voor 3 keer je kamer opruimen Versier een kussensloop met watervaste stift Stop een foto van jezelf in een mooi versierd fotolijstje Vul een cd met lievelingsmuziek van je vader Kook een feestelijke maaltijd

Tegenwoordig dragen heel wat vaders wel hun steentje bij. Zij doen de afwas, verschonen een luier, staan in de keuken... Er zijn zelfs nieuwe mannen die het hele huishouden runnen. In die optiek zijn de vaders belangrijk en soms onvervangbaar geworden. En Vaderdag dus ook. Een rol van betekenis speelden hierin ook de vele echtscheidingen, waardoor zich het fenomeen van een tweede vader ontwikkeld heeft. Ook met hem moeten de banden aangehaald worden. In een dergelijke situatie krijgt Vaderdag plots een heel andere betekenis. De commercie geeft aan dat er met Vaderdag nog lang niet zoveel verkocht wordt als met Moederdag, maar dat daarin wel stilaan verandering aan het komen is. Vaders krijgen op die dag niet alleen stropdassen, parfum en rookgerei, maar ook schorten, stofzuigerzakken en strijkijzers. Sommigen onder hen ontvangen tevens felicitaties in de krant.

Het belang van Vaderdag
Volgens een Nederlandse opiniepeiling is Moederdag in Nederland nog altijd populairder dan Vaderdag. De peiling toont verbazingwekkend genoeg aan dat 67,4 procent van de Nederlanders nauwelijks of geen waarde hecht aan Vaderdag, terwijl een goede 50 procent net zo denkt over Moederdag.

Ondanks dat 22 procent Vaderdag onzin vindt, voelt 40 procent zich toch moreel verplicht om er iets aan te doen. Een kwart van de ondervraagden koopt voor vader een cadeau, voor alle zekerheid. Er wordt in ieder geval meer gekocht dan in het verleden en vooral de supermarkten schijnen hier wel bij te varen. De verklaring voor deze inhaalbeweging in zowel Nederland als België dient gezocht te worden in de doorbraak van de eeuwenoude rolpatronen tussen man en vrouw en de vele echtscheidingen. Niet voor niets laten vele basisscholen en kinderopvangcentra tegenwoordig kinderen papierwerkjes en tekeningen maken voor hun vaders. Werd Vaderdag in onze contreien lange tijd alleen volgens sigarenboeren druk gevierd, dan schijnt het fenomeen Vaderdag ongetwijfeld toekomst te hebben. Het opmerkelijkst van al: vader blijkt Vaderdag nog het minst belangrijk te vinden.

Vaderdag wereldwijd
Niet in alle landen wordt Vaderdag op de derde zondag in juni gevierd. Zo viert men het in België een week eerder dan in Nederland, namelijk op de tweede zondag in juni. In sommige streken (in Antwerpen en de Kempen) wordt echter op 19 maart Vaderdag gevierd.

In Spanje, Italië, Portugal, Liechtenstein en sommige Midden- en Zuid-Amerikaanse landen worden vaders geëerd op 19 maart, de sterfdag van Sint Jozef, de vader van Jezus. Dit was trouwens de oorspronkelijke dag waarop in tal van streken het vaderschap geëerd werd. Sint Jozef wordt namelijk beschouwd als het ideaalbeeld van de vaders.

In Luxemburg wordt vaderdag gevierd op de eerste zondag in oktober (Pappendag), terwijl het in Frankrijk ingevoerd zou zijn sinds 1952, twee jaar na Moederdag.

In Zweden, Noorwegen en Finland, waar het vooral de gewoonte is dat kinderen hun vader een ontbijt op bed serveren, gedenkt men vaders dan weer op de tweede zondag in november.

In Denemarken is het jaarlijks op 5 juni tijdens 'Grundlovsdag' ook Vaderdag. In Zwitserland op de eerste zondag van juni.

Vaderdag (Vatertag) wordt in Duitsland op dezelfde dag als Hemelvaart gevierd (meestal in mei). Regionaal wordt het ook wel 'mannendag' (Männertag) of 'herendag' (Herrentag) genoemd. Veel Duitse mannen gebruiken deze dag om zeer dronken te worden.

In Australië (en Nieuw-Zeeland) wordt Vaderdag op de eerste zondag van september gevierd. In Brazilië op de tweede zondag van augustus.

Een feestdag in Antigua en Barbuda, Argentinië, Aruba, Bahama's, Bangladesh, Barbados, Belize, Bermuda, Bonaire, Sint Eustatius en Saba, Bosnië en Herzegovina, Bulgarije, Canada, Chili, China, Colombia, Costa Rica, Cuba, Curaçao, Cyprus, Ecuador, Ethiopië, Filipijnen, Frankrijk, Gabon, Ghana, Griekenland, Guyana, Hongarije, Hongkong, Ierland, Jamaica, Japan, Maleisië, Malta, Mauritius, Mexico, Myanmar, Nederland, Niger, Pakistan, Panama, Paraguay, Peru, Puerto Rico, Senegal, Singapore, Sint Maarten, Slowakije, Sri Lanka, St. Vincent en de Grenadines, Suriname, Trinidad en Tobago, Tsjechië, Turkije, Venezuela, Verenigd Koninkrijk (UK), Verenigde Staten (USA), Zimbabwe, Zuid-Afrika.

• Internationale Dag van het Gezin
• Moederdag
• De man die het huishouden zou doen
• Een leenvader

• Feestdagen juni 2025
• Vandaag de dag: 15 juni

• Begin van de winter: 21 december
• Midwinter (Wintersolstitium): 21 december
• Vierde zondag van de Advent: 22 december
• Chanoeka
• Lailat-ul-Qadr (Nacht van de Beslissing) 2025
• Sint Thomas: 21 december