Sjavoeot (Wekenfeest) begint officieel de voorgaande avond bij zonsondergang wanneer volgens de joodse kalender een nieuwe dag begint, dus op zondagavond 1 juni 2025.6 en 7 Sivan. Het feest Sjavoeot wordt vijftig dagen (oftewel zeven weken) na Pesach gevierd. Sjavoeot is de Hebreeuwse naam voor Wekenfeest. Precies zeven weken na Pesach - de uittocht uit Egypte - verzamelden de joden zich aan de voet van de berg Sinai, waar God hen de Tien Geboden gaf.
In de joodse opvatting zijn de Tien geboden symbolisch voor de gehele Thora, vandaar dat het feest ook 'Matan Torah' (De gift van de Thora) genoemd wordt. Tijdens Sjavoeot staat leren centraal.De traditie vertelt dat de Joden zich hadden verslapen op de ochtend dat zij de Wetten en Geboden ontvingen. Om dit te compenseren waken zij tegenwoordig tijdens de hele eerste nacht van Sjavoeot. Zij leren tot 's ochtends vroeg uit de Thora en de vele commentaren. Sjavoeot luidt voor sommige Joden ook het begin van de Joodse opvoeding van hun kinderen in.
In de met bloemen versierde synagoge wordt het boek Ruth gelezen, om het karakter van oogstfeest, wat Sjavoeot van oudsher ook heeft, te benadrukken. Dit verhaal vindt heel toepasselijk plaats tegen de achtergrond van de oogst. Een niet-joodse vrouw aanvaardt het jodendom. Als climax blijkt Ruth een voorouder van David, de koning uit wiens nageslacht de messias geboren zal worden. Ruth en Sjavoeot lijken daarmee te willen zeggen dat niet geboorte en afstamming, maar trouw aan de Tora tellen. Openbaring als doel van de schepping is de voorwaarde voor uiteindelijke verlossing. Sjavoeot speelt bijgevolg ook een rol bij de joodse opvoeding van kinderen.
Net als Pesach is Sjavoeot van oorsprong een oogstfeest. Het markeert het einde van de gerstoogst die met Pesach is begonnen. Tegelijk staat het voor het begin van de oogst van de tarwe: tarwe was hét voedsel van de mensen in die tijd. Op die dubbele wijze is het feest het hoogtepunt van de zomeroogst.
Zoals meestal bij oogstfeesten staat daarin de gewoonte centraal van het aanbieden en/of offeren van de eerste en beste rijpe landbouwproducten van dat jaar oftewel 'de eerstelingen van het land' in de tempel. Daarvoor verzamelden de joden uit de dorpen van het platteland zich op centrale plaatsen om vandaar samen op te trekken naar Jeruzalem. Naast Wekenfeest wordt Sjavoeot daarom ook wel het Feest van (het aanbieden van) de Eerstelingen genoemd.
Daarnaast is Sjavoeot vooral een openbaringsfeest: men herdenkt hoe Mozes op de vijftigste dag na de uittocht uit Egypte op de berg Sinaï de Wetten en de Tien Geboden ontving.
Synagogen en huizen worden op Sjavoeot versierd met bloemen, fruit en groen, als symbool voor de hellingen van de berg Sinaï die tijdens de wetgeving met bloemen, vruchten en planten waren bedekt.
Na het versieren wordt er in de synagoge een speciale dienst gehouden waarin de Tien Geboden voorgelezen worden. Ook wordt voorgedragen uit het boek Ruth, vanwege de zomeroogst die het beschrijft. Thuis nuttigt men op Sjavoeot voornamelijk melkgerechten. Deze gerechten symboliseren de Thora, die wegens zijn voedende kracht vergeleken wordt met melk. Ook is het gebruikelijk om zgn. 'blintzes' (speciale kaaspannenkoeken) te eten (zie recept hieronder).
De Tien Geboden
In de joodse traditie wordt niet gesproken van geboden, maar van woorden: de Hebreeuwse aanduiding 'aseret ha-dibrot betekent "de tien woorden".
Men hanteert de volgende indeling:
- Ik ben de eeuwige, uw god die u uit het land Egypte, uit het diensthuis, geleid heeft.
- Gij zult geen andere goden voor mijn aangezicht hebben.
- Gij zult de naam van de eeuwige uw god, niet ijdel gebruiken.
- Gedenk de Sjabbat, dat gij die heiligt.
- Eert uw vader en uw moeder.
- Gij zult niet doodslaan.
- Gij zult niet echtbreken.
- Gij zult niet stelen.
- Gij zult geen valse getuigenis spreken tegen uw naaste.
- Gij zult niets begeren dat van uw naaste is.
Kaasblintsjes
Het is een ritueel tijdens het vieren van Sjavoeot kaasblintsjes te eten. Kaasblintsjes zijn kleine 'pannenkoekjes' die van binnen gevuld zijn met kwark.Benodigdheden:
Voor het deeg:
Voor de vulling:
Meng het zout door het meel. Roer de eieren met de melk en de boter en voeg dit bij het meel onder voortdurend roeren. Doe 3 è 4 eetlepels van het beslag in een koekenpan. Zorg dat het beslag de hele koekenpan bedekt. Bak slechts één zijde van het pannenkoekje totdat er kleine blaasjes opkomen. Leg al de pannenkoekjes op elkaar.
Voor de vulling: roer de kwark door een zeef, voeg alle ingrediënten toe en roer heel goed. Leg een eetlepel van dit mengsel in het midden op de gebakken kant van elk pannenkoekje en vouw ze dicht. Bak opnieuw in de koekenpan tot alle zijden bruin zijn. Opdienen met even opgeklopte ongezoete room.
Een feestdag in Israël, Nederland.
Verder lezen
Zie ook
Actueel
- Verloren Maandag 2025
- Kerstmis
- Kerstavond
- Chanoeka
- Orthodox Kerstmis 2025
- Begin van de winter: 21 december
Komende feesten
Pancha Ganapati
Kerstmis