Mensen hebben vaak de wens om een geliefde, een vrouw of een kind te hebben, om niet zo alleen te zijn. Omdat ze graag willen dat deze wens wordt vervuld, maken ze zelf een schilderij of een beeld van een menselijk figuur. Dit schilderij of beeld kan hen dan gezelschap houden. In verhalen is het mogelijk dat deze figuren tot leven komen.

Het bekendste verhaal dat bij het thema 'levende beelden' past, is waarschijnlijk Pinokkio (oorspronkelijk geschreven door Carlo Collodi in 1883). Het vertelt over de avonturen van een houten jongen die op het eind van het verhaal een echte jongen wordt. Het is een goed voorbeeld van een verhaal waarin iets dat door mensen is gemaakt tot leven komt.

In het geval van Pinokkio is het levende beeld van hout, maar het kan ook gemaakt zijn van koek of sneeuw, of iemand heeft een menselijk figuur geschilderd. Deze beelden komen in de meeste verhalen op onverklaarbare manier tot leven. Maar er zijn ook verhalen waarin wordt verteld dat na lang en intens bidden tot God, de wens om gezelschap wordt vervuld.

De vrouw of het kind dat tot leven komt, blijft bij de maker of de eigenaar van de beeltenis. Soms blijven ze voor altijd, in andere gevallen gaan ze weer terug naar waar ze vandaan zijn gekomen. In De schilder en het kamerscherm verdwijnt de vrouw, maar haar beeltenis staat wel weer op het kamerscherm.