Er was eens een koning, die niet erg oud zou worden. Deze koning had drie zonen en een dochter. De zonen van de koning waren dapper en slim, zoals het goede prinsen betaamt en ze waren in de hele wereld bekend. Maar over hun zuster, de mooie jonkvrouw Ilonka, werd nog veel meer gesproken. Daarom kwamen er vele prinsen naar het koninklijk paleis en koningen uit alle landen om naar de hand van de mooie prinses te dingen.

Er kwamen er velen, maar er was er maar één, die geluk had. Het was de zoon van een koning uit het naburige koninkrijk. Hij was jong en knap en deed zijn naam eer aan. Men noemde hem namelijk de knappe held. En aan hem schonk de mooie jonkvrouw Ilonka haar hand en haar hart.

De oude koning stuurde zijn volgelingen naar alle landen om de gasten voor het huwelijk uit te nodigen.

Vrolijk gingen de volgelingen op weg maar drie dagen later keerden ze verdrietig terug. Bij de grens van het koninkrijk stond de vijand met een groot leger. In plaats van voor een huwelijk moest de oude koning zich gereed maken voor de oorlog. Alle jonge mannen van het koninkrijk moesten hun land verdedigen onder leiding van de drie zonen. Ook de knappe held nam zijn zwaard en trok ten strijde. De mooie jonkvrouw Ilonka bleef met enkele oude mensen en vertrouwelingen op het koninklijk paleis achter. Ze zat bij het raam en naaide het bruiloftshemd voor haar bruidegom.

Ilonka wachtte op bericht van haar vader, haar broers en haar lieve knappe held. Maar toen er geen bericht kwam, stuurde ze zelf een boodschap naar hen toe.

In een gouden kooi had ze een tovervogel, die net als een mens kon praten. De mooie jonkvrouw Ilonka maakte de deur van het kooitje open en zei: "Vlieg, mijn lief vogeltje, over berg en dal. Vlieg en kijk, wat er op de slagvelden gebeurt, en breng dan een boodschap van vader, mijn broers en mijn lieve held mee!"

Het vogeltje gehoorzaamde, spreidde zijn vleugels uit en vloog door het venster. De mooie jonkvrouw Ilonka keek hem na tot hij in het zwarte woud verdwenen was. Toen ging ze zitten en naaide verder aan het huwelijkshemd van haar bruidegom. 's Avonds klopte het vogeltje aan het raam. De mooie Ilonka schrok ervan. Toen ze het raam opendeed, zei het vogeltje: "Meesteres, ik vloog over berg en dal. Op het slagveld zag ik uw drie broers. Ze waren dapper aan het vechten met de vijand!"

En toen begon de mooie jonkvrouw Ilonka van pure vreugde te huilen en de tranen vielen op het bruiloftshemd van de knappe held en iedere traan veranderde in een manestraal. En het vogeltje sprak verder: "Toen ik over berg en dal terugvloog, zag ik de koning dood in het veld liggen. Ik zag hoe hij 's morgens neerviel, omdat zijn hart geraakt was!"

En toen begon de mooie jonkvrouw te klagen en te huilen. Haar tranen vielen op het bruiloftshemd van haar knappe held; iedere traan veranderde in een sterretje. De volgende dag liet de mooie jonkvrouw Ilonka het vogeltje weer los. En toen het in het bos verdwenen was, ging ze zitten en naaide ze verder aan het bruiloftshemd van haar bruidegom.

's Avonds klopte het vogeltje weer aan het raam. Ilonka schrok en toen ze het raam opendeed zei het vogeltje: "Ik vloog, meesteres, over berg en dal. Ik zag hoe uw drie broers 's morgens neervielen en dat hun harten geraakt waren!"

En toen begon de mooie jonkvrouw Ilonka weer te huilen en haar tranen vielen op het bruiloftshemd van haar knappe held; iedere traan veranderde in een vlinder. Maar de tovervogel sprak verder:

"Toen ik over berg en dal terugvloog, zag ik een jongeman in het veld strijden, moedig met het vijandelijke leger vechten. Snel vloog ik naar de feeënbron, om water te halen, dat hem honderd maal meer kracht zou geven. Maar toen ik over berg en dal terugkwam, lag de jongeman levenloos op het veld. 's Morgens was hij neergevallen, doordat zijn hart geraakt was."

En toen begon de mooie jonkvrouw Ilonka te huilen, haar tranen vielen op het bruiloftshemd van haar knappe held; iedere traan veranderde in een prachtige bloem, die net zo blauw was als haar ogen. En dat was alles, wat er van haar vader, haar broers en haar knappe held overbleef. Ze drukte het hemd aan haar borst en gaf opdracht het paleis te verbranden. Toen de vijand tot aan het paleis was doorgedrongen, vonden ze niets anders dan een ruïne en as.

De mooie jonkvrouw Ilonka vluchtte de bossen in. Ze at aardbeien en frambozen en sliep onder struiken of in holle bomen. En als ze erg verdrietig was, als ze aan haar vader, haar broers en haar knappe held dacht, dan nam ze haar enige schat, het bruiloftshemd van haar bruidegom en liet het met de wind meewaaien en dan voelde ze zich niet meer zo verdrietig. De sterren uit haar tranen stegen naar de hemel, de vlinders uit haar tranen vlogen alle richtingen op en de bloemen uit haar tranen vielen in het gras en bloeiden en geurden. Vanaf die tijd stralen de sterren aan de hemel, vliegen de vlinders boven de weiden en de viooltjes, zo blauw als de ogen van de mooie jonkvrouw Ilonka, geuren in het gras.