Oom Tompa plant mensenhaar
Oom Tompa was niet rijk en hij had altijd wel ergens gebrek aan. Op zekere dag zou hij 's avonds gasten krijgen, maar hij had geen boter meer voor de thee, en evenmin geld om die te kopen. In Tibet wordt thee altijd met boter gedronken.
In Tibetaanse huizen wordt de boter in watervaten bewaard, zodat hij vers en koud blijft. Oom Tompa keek vanuit zijn raam in de keuken van zijn buurman en zag in diens watertank een grote kluit boter drijven. Hoe krijg ik die boter voor mijn gasten? dacht hij.
De heer des huizes die naast hem woonde, was kaal. Omdat hij geen enkele haar op zijn hoofd had, schaamde hij zich om naar partijtjes of andere openbare bijeenkomsten te gaan. Die morgen zag Oom de kale man voor zijn huis in de zon zitten. Hij pakte een scherpe priem en een pluk haar uit een yak-staart en liep hem voorbij alsof hij haast had.
De man ontwaarde Oom en vroeg: "Hé, wat heb jij een haast! Waar ga je heen?"
"Ik kwam iemand tegen die even kaal is als jij. Hij vroeg of ik haar op zijn hoofd wilde planten. En dat ga ik nu doen," was Ooms antwoord.
"Hé, wacht eens even. Kun jij mensenhaar planten?
"Nou en of! Wist je niet dat zoiets mogelijk is?"
"Kun jij dat ook bij mij doen?"
"Natuurlijk. Ik kan wel met jou beginnen," antwoordde Oom.
Oom Het hem zijn hoofd wassen en nam hem mee naar binnen. Daar stak hij met de priem in het hoofd. "Au, au!" gilde de man, "dat doet pijn!"
"Ja," gaf Oom toe, "haren planten gaat zomaar niet, wie mooi wil zijn, moet pijn lijden."
Oom priemde erop los en in elk gaatje plaatste hij een yakhaar, als bewijs dat hij echt haar plantte. Oom Tompa stak hem zo veel dat de kale man algauw de pijn niet langer verdroeg en de tranen over zijn wangen stroomden.
Ten slotte zei Oom: "Goed, als je niet wilt dat ik haren plant, zie ik van onze afspraak af, maar dan moet jij me een kluit boter geven." De man besloot hem de boter uit zijn watertank te geven en af te zien van het onzalige idee om haren te laten planten.
Oom pakte de boter aan en wandelde weg.
* * *
Samenvatting
Een Tibetaans schelmenverhaal over Agu Tompa. Wanneer Oom Tompa zonder boter zit (voor in de thee) besluit hij zijn kale buurman voor de gek te houden.
Toelichting
Voor het gewone volk van Tibet staat Agu (Oom) Tompa voor het ruwe en harde leven zelf. De geliefde schavuit Oom Tompa verenigt, in Nederlandse termen vertaald, de straatwijsheid van Bugs Bunny, de onbeschaamdheid van Herman Brood en de eigenzinnige wijsheden van Johan Cruijff. De streken van deze schelm, grappenmaker en bluffer doen de ijdelen en hebzuchtigen versteld staan en laten de uitbuiters een toontje lager zingen. Achter de schunnige grappen en grove humor is hij de held van de 'kleine man' die op gelijke voet wil staan met de uitzuigers en de bevoorrechte geestelijken.
Oom Tompa is een middeleeuwse Tibetaanse volksheld, maar nog steeds beginnen Tibetanen te gniffelen als zijn naam valt. De pikante verhalen van Agu Tompa worden op menig feest voorgedragen. Vroeger werd dat gedaan door de Lama Mani, de verhalenvertellers die van dorp naar dorp trokken.
De Chinese bezetters (sinds 1959) vernietigen langzamerhand de Tibetaanse cultuur en haar tradities. De eeuwenoude gewoonte van verhalen vertellen dreigt daardoor verloren te gaan.
Trefwoorden
Basisinformatie
- Herkomst: Tibet
- Verhaalsoort: schelmenverhaal
- Leeftijd: vanaf 12 jaar
- Verteltijd: ca. 3 minuten
Populair
Verder lezen
De brahmaan in de put