Oom Tijger, Oom Os en Oom Konijn

Op een keer sloop oom Tijger rond een boerderij op jacht naar iets te eten. Ondertussen steekt er een hevige stormwind op en rukt een boom los die precies boven op oom Tijger valt. En deze zit vast. Oom Tijger begint te schreeuwen en oom Os komt voorbij. "Och, oom Os, haal me hieruit!" - "Nee, oom Tijger, u bent slecht!" - "Bij God, oom Os, ik beloof u dat ik mijn leven beter. Ik zal u nooit opeten."

Toen ging oom Os, die een goed hart had, op de boom af. "Ik zal de tak naar boven duwen en ondertussen moet u zich er onderuit wringen," zei oom Os. En zo gebeurde.

Maar zodra oom Tijger zijn vrijheid terug had vergat hij zijn belofte. En hij wilde oom Os meteen opeten. "Dat is niet eerlijk, oom Tijger!" - "Maar ik heb honger, oom Os," zei oom Tijger. En zo waren ze bezig toen oom Konijn voorbij kwam: "Wat staan jullie daar te discussiëren?" - "Treed u alstublieft als rechter op, oom Konijn," zei oom Os.

Oom Konijn ging op een steen zitten en zei: "Nou, wat is er aan de hand?" En oom Os vertelde hem wat er gebeurd was. "Ik snap het niet!" zei oom Konijn. "Hemel, oom Konijn," zei oom Tijger toen, "het is toch zo duidelijk als wat." En ook hij vertelde hem waar de onenigheid over ging. "Ik snap het niet," zei oom Konijn opnieuw.

"We zullen het u duidelijk maken," zeiden oom Tijger en oom Os. "Oom Tijger zat onder deze tak die hem vastklemde..." - "We zullen het nog eens doen, dat u het kan zien," zei oom Tijger.

En de Os lichtte nogmaals de tak op en oom Tijger ging er weer onder zitten. Toen zei oom Konijn tegen oom Os: "Laat de tak los, oom Os!" En oom Tijger zat opnieuw vast. "Dit is mijn uitspraak!" zei oom Konijn. "Oom Os, ga vrij heen, en laat oom Tijger vast blijven zitten omdat hij ondankbaar was." En daar zat oom Tijger, nog kwaaier dan een agressieve mier.

* * *

Samenvatting

Een fabel uit Nicaragua over ondankbaarheid. Wanneer een tijger vast komt te zitten tijdens een storm, helpt een os hem los te komen op voorwaarde dat de tijger hem niet op zal eten. Zodra hij echter bevrijd is vergeet de tijger zijn belofte en wil hij de os opeten. Een langskomend konijn spreekt vervolgens recht.

Toelichting

Verhaal gehoord in de wijk Cuiscoma van de stad Granada, Nicaragua, door Pablo Antonio Cuadra).

Vergelijk met Kantjil en de tijger uit Indonesié en De brahmaan en de tijger uit India.

In het hele werelddeel Amerika doen van dit soort verhalen veel versies de ronde. Zo verscheen er rond 1950 in het stripblad Donald Duck een getekende versie waarbij Broer Konijn in een tijdloze, onbestemde omgeving zijn slimme streken uithaalt vaak ten koste van de sluwe Broer Vos, de domme Broer Beer en de gemene broer Wolf. Ook komt Anansi de spin vaak in de plaats van Broer (of oom) Konijn.

In de vorm van "Oom Remus vertelt" - een serie verhalen verteld vanuit de persoon van een oude negerslaaf - is de verbinding met het slaven verleden van vooral Noord-Amerika veel meer aanwezig. Zowel in het raamverhaal waarbij Remus de oude wijze slaaf is en vertelt tegen jongere zwarte slaven kinderen of tegen de kinderen uit het grote witte huis (witte kinderen van de plantage-eigenaar), als in het "Broer Konijn" verhaal waarbij de diverse dieren vaak de menselijke en sociale verhoudingen vertegenwoordigen.

Over de vertaalster: Tine van der Gulden werkte tot voor kort in het (taal)onderwijs voor bewoners van de armere wijken van Managua. Samen met Ton Nuij publiceerde ze in 1997 een woordenboek Spaans> Nicaraguaans/Spaans dialect.

Trefwoorden

ondankbaarheid, tak, broer konijn, stormwind, tijger, konijn, dieren, nicaragua, recht spreken

Basisinformatie