'I have a dream' door Martin Luther King jr.
Washington, bij het Lincoln Memorial, 28 augustus 1963.
Ik ben blij vandaag bij jullie te zijn op de dag die de geschiedenis zal in gaan als de grootste demonstratie voor vrijheid ooit, in ons land. Vijf maal twintig jaar geleden tekende een groot Amerikaan, in wiens symbolische schaduw wij staan, de Proclamation of Emancipation. Dit gedenkwaardige decreet werd een groots baken van hoop voor miljoenen negerslaven die waren verschroeid in de vlammen van een verwelkend onrecht. Het was als de vreugdevolle ochtend na de lange nacht van gevangenschap.Maar honderd jaar later moeten we het tragische feit onder ogen zien dat de neger nog steeds niet vrij is. Honderd jaar later wordt het leven van de neger nog altijd droevig beperkt door de handboeien van rassenscheiding en de ketenen van discriminatie. Honderd jaar later leeft de neger op een eenzaam eiland van armoede te midden van een grote oceaan van materiële welvaart.
Honderd jaar later verkommert de neger nog altijd in de uithoeken van de Amerikaanse maatschappij en bevindt hij zich in ballingschap in zijn eigen land. Daarom zijn we vandaag hier samengekomen, om een afschuwelijke toestand te benadrukken. In zekere zin zijn wij naar onze nationale hoofdstad gekomen om een cheque te innen. Toen de ontwerpers van onze republiek de prachtige woorden van de Grondwet en de Onafhankelijkheidsverklaring schreven, ondertekenden ze een promesse waarvan elke Amerikaan erfgenaam zou worden. Deze belofte was een belofte die alle mensen het onbetwistbare recht zou garanderen op leven, vrijheid en het najagen van geluk. Het is nu overduidelijk dat Amerika haar verplichting niet nakomt wat betreft haar gekleurde burgers.
In plaats van deze heilige verplichting na te komen, heeft Amerika de negerbevolking een waardeloze cheque overhandigd; een cheque die wordt geretourneerd met de opmerking 'ontoereikende fondsen'. Maar we weigeren te geloven dat de bank van gerechtigheid failliet is. We weigeren te geloven dat er ontoereikende fondsen zijn in de grote kluizen van mogelijkheden van dit land. Dus zijn we gekomen om deze cheque te innen, een cheque die ons na inning de rijkdom van vrijheid geeft en de veiligheid van gerechtigheid. Wij zijn tevens naar deze aanbeden plek gekomen om Amerika te herinneren aan de heftige noodzaak van nu. Er is geen tijd om rustig tot bedaren te komen of de verdovende drug der geleidelijkheid te slikken.
Nu is het moment om de belofte van democratie na te komen. Nu is het moment om uit de duistere en dorre vallei van rassenscheiding te trekken naar het zonovergoten pad van raciale gerechtigheid. Nu is het moment om alle kinderen van God een kans te geven. Nu is het moment om ons land uit het moeras te tillen van raciale ongerechtigheid op de solide rots van broederschap. Het zou fataal voor het land zijn de uiterste noodzaak hiervan over het hoofd te zien en de vastberadenheid van de neger te onderschatten.
Deze verzengende zomer van de legitieme onvrede van de neger zal niet voorbijgaan tot er een stimulerend najaar aanbreekt van vrijheid en gelijkheid. Negentien drieënzestig is geen einde maar een begin. Diegenen die hopen dat de neger stoom moest afblazen en nu tevreden zal zijn, zal ruw wakker geschud worden als het land terugkeert naar hoe het vroeger was. Het zal rustig noch stil in Amerika zijn tot aan de neger zijn burgerrechten zijn verleend. De wervelwinden van opstand zullen de grondvesten van ons land doen schudden tot de schitterende dag van gerechtigheid opdoemt. Maar er is iets wat ik mijn mensen moet zeggen die op de warme drempel staan die ons het paleis van gerechtigheid binnenleidt.
Tijdens het verkrijgen van onze rechtmatige plaats moeten we ons niet schuldig maken aan foute daden. We moeten er niet op uit zijn uit dorst voor vrijheid uit de beker van bitterheid en haat te drinken. We moeten onze strijd voeren vol waardigheid en discipline. We moeten niet toelaten dat ons creatieve protest vervalt in lichamelijk geweld. Steeds weer moeten we reiken naar de majestueuze hoogten waarin lichamelijk geweld wordt tegemoet getreden met de kracht van de ziel.
De wonderbaarlijke nieuwe strijdlust die de negergemeenschap heeft overspoeld mag niet leiden tot een wantrouwen van alle blanke mensen, want velen van onze blanke broeders, zoals blijkt uit hun aanwezigheid hier vandaag, zijn tot het besef gekomen dat hun lot is verbonden met ons lot en hun vrijheid onlosmakelijk is verbonden met onze vrijheid. We kunnen niet alleen lopen.
En terwijl we lopen, moeten we de plechtige belofte afleggen dat we door zullen gaan. We kunnen niet terugkeren. Er zijn mensen die de aanhangers van burgerrechten vragen: 'Wanneer zijn jullie tevreden?' We kunnen nooit tevreden zijn zolang de neger het slachtoffer is van onuitsprekelijke gruweldaden door wangedrag van de politie. We kunnen nooit tevreden zijn zolang onze lichamen, dodelijk vermoeid van het reizen, geen onderkomen kunnen krijgen in de motels langs de snelwegen en in de hotels in de steden. We kunnen niet tevreden zijn zolang de neger alleen maar kan verhuizen van een klein naar een groot getto.
We kunnen nooit tevreden zijn zolang een neger in Mississippi niet kan stemmen en een neger in New York gelooft dat hij niets heeft om voor te stemmen.
Nee, nee, we zijn niet tevreden en we zullen niet tevreden zijn tot gerechtigheid en rechtvaardigheid ons deel zullen zijn. Ik ben niet vergeten dat sommigen van u hier zijn gekomen na grote beproevingen en onheil. Sommigen van u komen net uit benarde gevangeniscellen. Sommigen van u zijn uit gebieden gekomen waar uw zoektocht naar vrede u geslagen heeft achtergelaten door vervolging, en wankelend door wreedheden van de politie. U bent de veteranen geweest van creatief lijden. Blijf doorgaan in de overtuiging dat onterecht lijden bevrijdend is. Ga terug naar Mississippi, ga terug naar Alabama, ga terug naar Zuid-Carolina, ga terug naar Georgia, ga terug naar Louisiana, ga terug naar de krottenwijken en getto's van onze noordelijke steden, in de wetenschap dat op de een of andere manier deze situatie kan en zal veranderen. We moeten ons niet overgeven aan wanhoop.
Ik zeg u vandaag, mijn vrienden, dat ondanks de moeilijkheden en frustraties van nu, ik nog altijd een droom heb. Het is een droom die ferm geworteld zit in de Amerikaanse droom. Ik heb een droom dat op een dag dit land zal verrijzen en zal leven naar de ware betekenis van haar credo: 'Wij beschouwen deze waarheden als vanzelfsprekend; dat alle mensen gelijk geschapen zijn.'
Ik heb een droom dat op een dag op de rode heuvels van Georgia de zonen van vroegere slaven en de zonen van vroegere slavenhouders naast elkaar kunnen zitten aan de tafel van broederschap.
Ik heb een droom dat op een dag zelfs de staat Mississippi, een woestijnstaat die verzengt in de hitte van ongerechtigheid en onderdrukking, omgevormd zal worden in een oase van vrijheid en gerechtigheid.
Ik heb een droom dat mijn vier kleine kinderen op een dag in een land zullen leven waar ze niet zullen worden beoordeeld op de kleur van hun huid maar op hun karakter.
Ik heb een droom vandaag.
Ik heb een droom dat op een dag de staat Alabama, waar de mond van de gouverneur op dit ogenblik vol is van woorden als interventie en nietigverklaring, omgevormd zal worden in een plaats waar kleine zwarte jongens en zwarte meisjes hand in hand kunnen gaan met kleine blanke jongens en blanke meisjes en samen kunnen lopen als broeders en zusters.
Ik heb een droom vandaag.
Ik heb een droom dat op een dag elke vallei omhoog zal komen, elke heuvel en elke berg klein gemaakt zullen worden, de dichtbegroeide plaatsen tot vlakten zullen worden, en de scheve plaatsen recht zullen worden gemaakt en de glorie van de Heer onthuld zal worden en al wat van vlees en bloed is dit tezamen zal zien. Dit is onze hoop. Dit is het geloof waarmee ik naar het zuiden van de Verenigde Staten terugkeer. Met dit geloof zullen we in staat zijn een kiezelsteen van hoop te houwen uit de berg van wanhoop. Met dit geloof zullen we m staat zijn de schetterende wanklanken van ons land om te vormen tot een prachtige symfonie van broederschap. Met dit geloof zullen we in staat zijn samen te werken, samen te bidden, samen te vechten, samen naar de gevangenis te gaan, samen op te komen voor vrijheid in de wetenschap dat wij op een dag vrij zullen zijn.
Dit zal de dag zijn dat alle kinderen van God met een nieuwe betekenis zullen kunnen zingen:
'Mijn land, het is van uEn als Amerika een grote natie wil zijn, dan moet dit waarheid worden. Dus laat vrijheid klinken vanaf de enorme heuveltoppen van New Hampshire. Laat vrijheid klinken vanaf de machtige bergen van New York. Laat vrijheid klinken vanaf de hoogten van de Allegheny Mountains in Pennsylvania! Laat vrijheid klinken vanaf de besneeuwde toppen van de Rocky Mountains in Colorado! Laat vrijheid klinken vanaf de weelderige pieken van Californië!
Zoet land van vrijheid
Over u zing ik:
Land waar mijn vaders stierven
Land waarop pelgrims trots zijn,
Laat van elke berghelling
Vrijheid klinken.'
Maar niet alleen dat; laat vrijheid klinken vanaf Stone Mountain in Georgia! Laat vrijheid klinken vanaf Kaap Lookout in Tennessee! Laat vrijheid klinken vanaf elke heuvel en molshoop in Mississippi. Vanaf elk berghelling, laat vrijheid klinken.
Wanneer we vrijheid laten klinken, wanneer we het van uit elk dorp en elk gehucht van uit elke staat en elke stad laten klinken, zullen we in staat zijn de dag te bespoedigen waarop alle kinderen van God, zwarte mensen en blanke mensen, joden en niet-joden, protestanten en katholieken, de handen ineenslaan en de woorden zingen van de oude gospelsong van de negers:
Eindelijk vrij! Eindelijk vrij! Dank God almachtig, wij zijn eindelijk vrij!
* * *
Samenvatting
De Nederlandse vertaling van de beroemde redevoering van dominee Martin Luther King jr. aan het eind van de Mars op Washington. Met de volledige originele geluidsopname (in het Engels).
Toelichting
Engelse tekst: I have a dream
In de jaren zestig vroegen zwarte Amerikanen elkaar: "Voor wie ben jij, voor Malcolm of voor King?" Als je aanhanger van Martin Luther King was, koos je voor een geweldloze oplossing van rassendiscriminatie, wat zonder meer niet altijd makkelijk was in het Amerika van de jaren vijftig en zestig.
King was zelf opgegroeid in Atlanta in de staat Georgia, een oude plantagestreek waar bevrijde slaven leefden als keuterboertjes, in permanente angst voor brandstichting en lynchpartijen van de Ku Klux Klan. King zag dat alles met lede ogen aan en koos voor een van de weinige beroepen waarmee hij in die tijd iets kon betekenen voor zijn achtergestelde zwarte zusters en broeders: in 1954 ging hij in Montgomery (Alabama) werken als baptistisch predikant.
Al snel liet hij zien wie hij was. Na zijn promotie als theoloog aan de Boston University nam hij de leiding op zich van een boycot tegen de ongelijke behandeling van zwarten in het openbaar vervoer. Bij de geweldloze busacties (zitten op stoelen die verboden waren voor zwarten) beriep King zich nadrukkelijk op de Amerikaanse Grondwet waarin staat dat iedereen bij geboorte gelijk is en derhalve gelijke rechten heeft. Elke vorm van achterstelling en separatie in de Amerikaanse samenleving kon dus als ongrondwettelijk worden aangeklaagd. Later zette hij een algemene actie in het broeierige Zuiden op poten en richtte de Southern Christian Leadership Conference op, waarmee er een permanent orgaan tegen rassenongelijkheid kwam. Martin Luther King stond hiermee aan de wieg van de grote zwarte emancipatiebeweging. Toch viel hij nooit te betrappen op militante antiblanke uitspraken. Mahatma Gandhi's theorie van geweldloosheid beschouwde hij als zijn strijdmotto: niet door haat en geweld, maar door liefde en vreedzame samenwerking doe je een beroep op het geweten van je vijand, waardoor de blanke uit schuldgevoel over zijn gedrag wezenlijk zal veranderen. King sprak uit ervaring; hij werd enkele keren aangevallen door racisten, zijn vrouw en kind overleefden een bomaanslag op zijn huis (1956). Hij werd enige tijd door het Ministerie van Justitie afgeluisterd en in de gaten gehouden. King putte kracht en moed uit het evangelie. Bij rassenrellen suste hij de massa: 'Fysieke kracht moetje tegemoet treden met kracht van de ziel'. Aanvankelijk bereikte King veel met zijn acties, zoals concrete aanpassing van wetgeving. Hij beleefde zijn absolute hoogtepunt op 23 augustus 1963, de dag waarop hij zijn rede 'l have a dream' hield. Met zijn rede raakte de zwarte dominee het blanke geweten op een positieve manier - precies volgens zijn doelstellingen. Toch was dat niet de enige reden voor zijn succes. Voor velen bood hij ook een acceptabeler alternatief voor de sektarische Black-Powerbeweging. Time Magazine riep hem in 1963 uit tot 'Man van het jaar', een jaar later kreeg hij de Nobelprijs voor de Vrede, toen nog een unicum voor een zwarte. Bij zijn eigen achterban verkocht de geweldloze boodschap echter minder goed dan voorheen; met name jongeren haakten af, uit teleurstelling over het uitblijven van wezenlijke vooruitgang. Er kwamen anti-discriminatiewetten en -regels, maar daarmee kwam er - zo bleek vooral op langere termijn nog geen einde aan de grote armoede. En het vergde wel erg veel van iemand om niets te doen als hij telkens in elkaar geslagen werd. Hun geweldloze leider ging zich in de ogen van velen te veel inzetten voor andere zaken (zoals de mondiale armoede en de Vietnam-oorlog die de aandacht afleidden van de werkelijke problemen. Aan Kings droom kwam op 4 april in 1968 een gruwelijk einde. Een steunactie voor stakende zwarte vuilnismannen in Memphis (Tennessee) liep die dag bijna uit de hand door spanningen tussen een groep militante zwarte demonstranten en een nerveuze ordepolitie. Ook King had geen vat op de demonstranten en hij werd bijna omvergelopen. Eenmaal in veiligheid in zijn hotel werd hij op zijn balkon door een sluipschutter doodgeschoten. De schok over zijn dood leidde dagenlang tot rellen, plunderingen en brandstichting. Dat was precies wat hij niet wilde: geweld met geweld beantwoorden.Op 28 augustus 1963, toen King zijn beroemde speech 'I have a dream' hield, stond hij op de agenda als een van de laatste sprekers tijdens een enerverende vredesmars van zo'n tweehonderdduizend mensen (van wie een derde blanken) die zich hadden verzameld op het grote veld voor het Lincoln monument in Washington. Hij keek vanaf de trap van het monument uit over een zee van mensen. De massa keek vol verwachting op naar Kings charismatische verschijning. Hij begon te spreken, eerst in een wat abstracte metafoor, maar hij raakte al snel door het aanmoedigende geroep uit het publiek ('zeg het, zeg het') af van zijn oorspronkelijke tekst die hij de avond tevoren tot vier uur 's nachts uit de losse hand op papier had gezet. Het leek of hij zich met zijn vragen direct tot God wendde (sommigen beweren inderdaad dat hij op dat moment met God in contact stond) en of hij, opgezweept door zijn eigen retoriek van herhalingen ('Ik heb een droom...', 'Nu is het moment...'), boven zichzelf uitsteeg. Met zijn aanzwellende stemgeluid nam hij zijn gehoor mee naar een hoogtepunt ('Ik heb een droom...') om vervolgens weer in rustig vaarwater te komen door te spreken over zegevierende vrijheid. Mensen die aanwezig waren bij de rede 'I have a dream' spraken over een fysieke ervaring die gevoel van innerlijke bevrijding teweegbracht, en nog steeds bezorgt zijn rede - gelezen of te horen en zien vanaf zwart-wit filmopnames - menigeen kippenvel. 'I have a dream' toonde Amerika op indringende wijze de schaduwzijde van 'the American dream'.
Trefwoorden
toespraak, bevrijding, slaven, verenigde staten, vredesmars, martin luther king, democratie, discriminatie, dominee, slavernij, droom, verzet, redevoering, apartheid
Basisinformatie
- Origineel: I have a dream
- Herkomst: Verenigde Staten
- Verhaalsoort: redevoering
- Leeftijd: vanaf 12 jaar
- Verteltijd: ca. 12 minuten
Thema
Feest / viering
Populair
Verder lezen
Duivel Mankepoot