zondag 22 december 2024

Volksverhalen Almanak


Hoe liefde tot as werd


Ook in de koudste streken laait de liefde tussen twee mensen soms hoog op. Zo leefde er in het hoge Noorden een jongen die van een heel mooi meisje was gaan houden. De tent van dierenhuiden, waarin het meisje woonde, stond op een heuvel; niet ver van de tent waarin de jongen woonde. Vaak ging de jongen, in gezelschap van zijn zuster, bij het meisje op bezoek. Terwijl dan de twee vriendinnen zaten te praten over van alles en nog wat, zat de verliefde jongen rustig zijn thee te drinken en daarbij keek hij het mooie meisje vol liefde aan. Praten tegen haar durfde hij niet. Het was de liefste wens van zijn zuster dat hij zou trouwen met haar vriendin, maar als ze een toespeling maakte op die mogelijkheid legde het mooie meisje haar dadelijk het zwijgen op.
Vaak zaten de twee vriendinnen bij elkaar terwijl de jongen op jacht was; ze verstelden de kleren die hij thuis had gelaten. Maar zodra het mooie meisje de voetstappen van de verliefde jongen hoorde, liep ze terug naar haar eigen tent; zodat de thuiskomende jager alleen zijn zuster aantrof. "Ze ontloopt me," dacht hij, en dat maakte hem beurtelings verdrietig en woedend. Met haar praten durfde hij niet en zo leed hij in stilte. Totdat hij een besluit nam en tegen zijn zuster zei: "Breek de tent af, laad al ons bezit op de rendierslee. Ik wil hier vandaan. Het bevalt me hier niet meer."
Alles werd op de rendierslee geladen en samen vertrokken ze. De jongen liep voor de slee uit, met zijn hand aan het leidsel van het voorste rendier. Zijn zuster zat op de slee onder het tentzeil.
Het mooie meisje zag het tweetal vanuit haar tent voorbij trekken en rende achter de slee aan. Ze haalde de slee in en sprong erop.
Ze vroeg aan haar vriendin: "Ga niet te ver weg. Ik zal zonder jou erg eenzaam zijn."
Dat beloofde het verhuizende meisje en als afscheidsgeschenk gaf ze het meisje, dat alleen achterbleef, een armband van glazen kralen. Die had ze eigenlijk van haar broer gekregen met die bedoeling - want zelf iets aan het mooie meisje geven, dat durfde de jongen niet.
Het mooie meisje bedankte haar vriendin, sprong van de slee en liep terug naar haar tent. Ze keek de hele weg naar de armband. Ze vond dat de glazen kralen op tranen leken - en ook deden ze haar aan de jongen denken, die zonder naar haar om te zien vertrokken was. En opeens wist ze heel zeker: die armband was de jongen zelf!
Ze rukte de armband van haar arm en slingerde hem omlaag van de heuvel waar ze liep. Op hetzelfde ogenblik viel, een paar kilometer verder, de jongen in een diepe afgrond. Op het nippertje wist hij zich nog vast te grijpen aan een struik en kon hij terugklimmen naar de begane grond. Even later zei hij tegen zijn zuster: "Laten we hier gaan wonen. En weet je wat je de volgende keer, als je haar ziet, aan je vriendin moet geven? Een mes of een dolk. Het lijkt me dat ze meer van geweld houdt dan van mooie dingen."
Al gauw kwam het mooie meisje haar vriendin opzoeken. Tot laat in de avond bleef ze en toen ze wegging, gaf de vriendin haar een dolkmes mee. Het was een vlijmscherp dolkmes, geschikt om vis of wild schoon te maken of om hout mee te snijden, en het was gemakkelijk te dragen in een leren band die fraai bewerkt was.
Onderweg naar huis dacht het mooie meisje, terwijl ze naar het dolkmes keek: "Zou dit weer de jongen zijn?" En ze slingerde het dolkmes van zich af. Op datzelfde ogenblik kwam de jongen thuis van de jacht en hij zei dadelijk tegen zijn zuster: "Je vriendin houdt niet van wapens. We zullen haar iets geven dat ze kan gebruiken in haar tent."
Enige tijd later kwam het mooie meisje weer haar vriendin opzoeken. De verliefde jongen was op jacht gegaan. Zijn zuster maakte thee en zette theekopjes klaar op een houten blad dat mooi bewerkt was met allerlei figuren en lijnen. Het mooie meisje keek er met bewondering naar. Haar vriendin zag dat en zei: "Als je het blad mooi vindt, neem het dan mee naar je tent."
Dat deed het mooie meisje. Op de terugweg moest ze steeds weer kijken naar het mooie blad met de figuren en lijnen erin. Ineens dacht ze: "Misschien is dit ook de jongen weer!" Ze kwam thuis en zonder zich verder te bedenken, gooide ze het houten blad in het vuur.
De volgende keer dat het mooie meisje haar vriendin kwam opzoeken, was de verliefde jongen nog in de tent, maar hij ging dadelijk naar buiten en liet zich niet meer zien. In stilte verwonderde het mooie meisje zich daarover. Ook de volgende keer dat ze haar vriendin bezocht, zag het mooie meisje de jongen maar heel even; hij ging, zodra ze was aangekomen, op jacht en liet zich niet meer zien. Tenslotte vroeg het mooie meisje aan haar vriendin: "Wat scheelt je broer toch? Waarom ontloopt hij mij?"
Daarop kreeg ze geen antwoord. Een paar maanden gingen voorbij. Op een dag in het voorjaar zei het mooie meisje tegen haar vriendin: "Zeg tegen je broer dat ik, als hij me dat zou vragen, zijn vrouw wil worden."
Met een hart vol blijdschap bracht de vriendin die boodschap over aan haar broer. Maar deze antwoordde: "Zeg tegen het mooie meisje dat mijn liefde voor haar in het vuur verzengde en tot as werd."
*   *   *
Samenvatting
Een Russisch volksverhaal over liefde die te lang onbeantwoord blijft. Een jongen is dolverliefd op de vriendin van zijn zus, maar zij wil niets van een huwelijk weten. Hij besluit te verhuizen om haar niet telkens te hoeven zien. Via zijn zus geeft hij haar echter wel cadeautjes, maar die gooit ze weg. Als het mooie meisje eindelijk bereid is zijn vrouw te worden, is het te laat. Met de cadeautjes heeft zij zijn liefde weggegooid...
Trefwoorden
Basisinformatie
Thema
Bron
"Sprookjes en vertellingen uit Rusland" vertaald en bewerkt door Hans Werner. Deltos Elsevier, Amsterdam/Brussel, 1972. ISBN: 90-10-30122-2
Populair
Verder lezen