zaterdag 21 december 2024

Volksverhalen Almanak


Het Wilhelmus


Wilhelmus van Nassouwe
ben ik, van Duitsen bloed,
den vaderland getrouwe
blijf ik tot in den dood.
Een Prinse van Oranje
ben ik, vrij onverveerd,
den Koning van Hispanje
heb ik altijd geëerd.
In Godes vrees te leven
heb ik altijd betracht,
daarom ben ik verdreven,
om land, om luid gebracht.
Maar God zal mij regeren
als een goed instrument,
dat ik zal wederkeren
in mijnen regiment.
Lijdt u, mijn onderzaten
die oprecht zijt van aard,
God zal u niet verlaten,
al zijt gij nu bezwaard.
Die vroom begeert te leven,
bidt God nacht ende dag,
dat Hij mij kracht zal geven,
dat ik u helpen mag.
Lijf en goed al te samen
heb ik u niet verschoond,
mijn broeders hoog van namen
hebben 't u ook vertoond:
Graaf Adolf is gebleven
in Friesland in den slag,
zijn ziel in 't eeuwig leven
verwacht den jongsten dag.
Edel en hooggeboren,
van keizerlijken stam,
een vorst des rijks verkoren,
als een vroom christenman,
voor Godes woord geprezen,
heb ik, vrij onversaagd,
als een held zonder vreden
mijn edel bloed gewaagd.
Mijn schild ende betrouwen
zijt Gij, o God mijn Heer,
op U zo wil ik bouwen,
Verlaat mij nimmermeer.
Dat ik doch vroom mag blijven,
uw dienaar t'aller stond,
de tirannie verdrijven
die mij mijn hart doorwondt.
Van al die mij bezwaren
en mijn vervolgers zijn,
mijn God, wil doch bewaren
den trouwen dienaar dijn,
dat zij mij niet verassen
in hunnen bozen moed,
hun handen niet en wassen
in mijn onschuldig bloed.
Als David moeste vluchten
voor Sauel den tiran,
zo heb ik moeten zuchten
als menig edelman.
Maar God heeft hem verheven,
verlost uit alder nood,
een koninkrijk gegeven
in Israël zeer groot.
Na 't zuur zal ik ontvangen
van God mijn Heer dat zoet,
daarna zo doet verlangen
mijn vorstelijk gemoed:
dat is, dat ik mag sterven
met eren in dat veld,
een eeuwig rijk verwerven
als een getrouwen held.
Niet doet mij meer erbarmen
in mijnen wederspoed
dan dat men ziet verarmen
des Konings landen goed.
Dat u de Spanjaards krenken,
o edel Neerland zoet,
als ik daaraan gedenke,
mijn edel hart dat bloedt.
Als een prins opgezeten
met mijner heires-kracht,
van den tiran vermeten
heb ik den slag verwacht,
die, bij Maastricht begraven,
bevreesde mijn geweld;
mijn ruiters zag men draven
zeer moedig door dat veld.
Zo het den wil des Heren
op dien tijd had geweest,
had ik geern willen keren
van u dit zwaar tempeest.
Maar de Heer van hierboven,
die alle ding regeert,
die men altijd moet loven,
en heeft het niet begeerd.
Zeer christlijk was gedreven
mijn prinselijk gemoed,
standvastig is gebleven
mijn hart in tegenspoed.
Den Heer heb ik gebeden
uit mijnes harten grond,
dat Hij mijn zaak wil redden,
mijn onschuld maken kond.
Oorlof, mijn arme schapen
die zijt in groten nood,
uw herder zal niet slapen,
al zijt gij nu verstrooid.
Tot God wilt u begeven,
zijn heilzaam woord neemt aan,
als vrome christen leven,-
't zal hier haast zijn gedaan.
Voor God wil ik belijden
en zijner groten macht,
dat ik tot genen tijden
den Koning heb veracht,
dan dat ik God den Heere,
der hoogsten Majesteit,
heb moeten obediëren
in der gerechtigheid.
*   *   *
Samenvatting
Het Nederlands volkslied: Wilhelmus van Nassouwe. Een zestiende-eeuwse ode aan Willem van Oranje en sinds 1932 het officiële volkslied van Nederland. De eerste letters van de 15 coupletten van Het Wilhelmus vormen samen het woord: WILLEM VAN NASSOV.
Toelichting
Het Wilhelmus is geschreven tussen 1568 en 1572 en is daarmee het oudste volkslied ter wereld. Het behoort tot de zgn. Geuzenliederen. De auteur is waarschijnlijk Marnix van St. Allegonde, alhoewel sommigen beweren dat het Coornhert is geweest. Het Wilhelmus is een ode aan Willem van Oranje en alhoewel het dateert uit de zestiende eeuw, is het pas in 1932 het officiële Nederlandse volkslied geworden.
Het Wilhelmus is een rederijkersvers. Een populaire dichtvorm binnen de rederijkersgroep was het 'acrostichon' - ook wel 'naamdicht' genoemd. Dit houdt in dat de eerste letters van de coupletten een woord of naam vormen. De eerste letters van de 15 coupletten van Het Wilhelmus vormen samen het woord: WILLEM VAN NASSOV.
Veel Neerlandici hebben Het Wilhelmus aan een grondig onderzoek onderworpen. Het aantal conclusies of meningen is bijna even groot als het aantal mensen dat een studie verricht heeft. De meningen verschillen dus nogal, maar er zijn uiteraard ook een aantal overeenkomsten. Zo zijn allen het erover eens dat het lied/gedicht geschreven is voor de Prins van Oranje. De ene onderzoeker is echter van mening dat het een klaaglied is, de ander vindt het een lofdicht. Weer een ander is van mening dat het een afscheidsgedicht is voor een veldtocht.
Trefwoorden
Basisinformatie
Feest / viering
Populair
Verder lezen