Het volksgezegde "Wil een arme er op vooruit gaan dan moet zijn lot in slaap zijn gevallen en het lot van de rijke het niet in de gaten hebben" berust op het volgende verhaal:

Er waren eens twee compadres*, de ene heel rijk, de andere heel arm, die in een dorp woonden, waar vlakbij zich een steile hoge berg bevond, die de berg van het lot genoemd werd, want op de top ervan kon iedereen zijn persoonlijke lot oproepen om er mee te praten. Maar om de top te bereiken moest men diverse ernstige gevaren het hoofd bieden.

Op een dag riep de rijke compadre de arme compadre bij zich en bood hem 500 peso's voor het beklimmen van de berg om daarboven tegen zijn lot te gaan zeggen dat het hem niet nog meer geld moest geven, omdat hij al een hele boel had. De arme compadre nam dit aanbod niet aan want het had geen enkel voordeel voor hem zich aan levensgevaar bloot te stellen voor zo'n gering bedrag.

Maar toen hij bij zijn huis aankwam waar zijn gezin in ellende leefde en stierf van de honger, dacht hij: als ik onderweg het leven laat, kan ik tenminste maken dat mijn gezin die 500 peso's krijgt waar ze even mee vooruit kunnen. En hij keerde terug om te zeggen dat hij het aanbod aannam. Maar toen zei de rijke compadre: "Het was maar een opwelling van mij, ik geef je geen 500 peso's meer, maar 250." De arme weigerde. Hij ging naar huis maar dacht opnieuw na zoals de eerste keer en hij ging opnieuw naar de rijke compadre en zei hem dat hij de 250 peso's accepteerde. De rijke zei zonder enige schaamte: "100 peso's geef ik je en meer niet." En na diverse keren heen en weer gelopen te hebben, werden het tenslotte 5 peso's waar de arme op inging omdat hij niet anders kon.

Toen hij met Gods hulp zonder rampen op de top van de berg was aangekomen, riep hij het lot op van zijn rijke compadre. Dit verscheen onmiddellijk. Het was een stevige, vitale, knappe dame die toen ze de boodschap had aangehoord antwoordde: "Zeg maar tegen die meneer dat ik hem, ook al wil hij het zelf niet, veel geld zal blijven geven en dat hij zich wel moet realiseren dat hij die 5 peso's aan jou kwijt is geraakt omdat ik met wat anders bezig was toen jullie die overeenkomst sloten."

Daarna wilde de arme compadre van de gelegenheid gebruik maken om zijn eigen lot op te roepen, dat deed hij, en zijn lot verscheen. Het was een oerlelijke slonzige oude vrouw, mager en met piekhaar. Toen de arme compadre haar zag wierp hij zich op haar, maar de oude vrouw liet zich niet overmeesteren, er ontstond een fel gevecht, waarin zij de arme compadre tegen de grond duwde en hem bij de keel greep terwijl ze tegen hem zei: "Stuk ongeluk, nooit zal ik je loslaten en weet wel dat jij die 5 peso's gekregen hebt omdat ik sliep toen jullie die overeenkomst sloten."

En ik kroop weg in een gaatje en kwam weer uit een ander gaatje te voorschijn, om nog een verhaaltje van je te horen.

* Compadre/comadre = peetoom/-tante, maar ook buur of goede vriend.