De verdronken kus
Het begon allemaal met een tragisch ongeval. Eens ontvoerde een jonker uit Den Haag zijn liefje. Zij had een zwaar en hard leven bij haar stiefmoeder, dus eigenlijk bevrijdde hij haar. Maar even voorbij Leidschendam in 'den Veenen' reed de voerman, die de weg niet goed kende, met sjees en al naast het bruggetje de vaart in. De voerman sprong op tijd van de wagen af en rende naar het dorp terwijl hij riep: "Heul, heul!" Maar ondertussen verdronken de twee geliefden in de vaart.
Als geliefden later gingen spelevaren in een bootje op de vaart, dan kusten ze elkaar op de plaats waar de sjees het water in reed: uit blijdschap dat hen dit lot niet is overkomen.
Iets verderop, in Utrecht, was de gewoonte geworden voor boeren jongens en meiden uit de omgeving op zondag, stelletje bij stelletje in een sjees gezeten, door de stad te rijden en wel zo, dat ze geen enkele brug oversloegen. Bij elke brug riepen de jongens hard: "Heul, heul!" en gaven hun meisje een zoen. De regering van de erg christelijke stad Utrecht vond deze gewoonte 'onstichtelijk' en verbood het heulen dan ook voor altijd.
En dan is er natuurlijk nog het verhaal van een hele groep jongens en meiden die met paard en wagen van de kermis afkwamen in het donker. Plotseling was er een hobbel en een van de jongens maakte van die gelegenheid gebruik het meisje naast hem te zoenen: zij werd heel kwaad om die truc. Er was dan ook geen brug: ze bleken Job, de lierman, een lokale figuur met een bochel, te hebben overreden. Gelukkig mankeerde hem niks.
En, ten slotte, wordt in Zuid-Holland een brug of een duiker of een sluis, ook heul genoemd. Er zijn buurtschappen die Haasjesheul, Hoge Heul of Zwaansheultje heten.
* * *
Samenvatting
Een sage uit Leidschendam over een ongeluk, heulen en zoenen. Een jonker raakt samen met zijn ontvoerde liefje in de vaart bij Leidschendam. De voerman roept: "Heul! Heul!" maar hulp komt te laat: de geliefden zijn verdronken. Sindsdien geven verliefde stelletjes elkaar een zoen wanneer ze op die plaats in de vaart komen: dat wordt heulen genoemd.
Trefwoorden
zuid-holland, verklarend verhaal, kus, streekverhaal, leidschendam, jonker, zoenen, zoen, sjees, ontvoerd, stiefmoeder, verliefd, hulp, sage, utrecht, vaart, hulp vragen, heulen, ontvoering, helpen, brug, voerman
Basisinformatie
- Herkomst: Zuid-Holland, Nederland
- Verhaalsoort: sage, streekverhaal, verklarend verhaal
- Leeftijd: vanaf 9 jaar
- Verteltijd: ca. 2 minuten
Bron
Meertens Instituut, bewerking Chiel Jaspers.
Populair
Verder lezen