De reus en de vier mudzakken rogge
Achter de huizen aan het eind van de Niersenseweg van Vierhouten, ligt een bosgedeelte dat op oude kaarten staat aangegeven als 't Hol. Volgens de overlevering zou daar vroeger een reus gewoond hebben en hier komt de naam dan ook vandaan.
Deze reus heeft eens vlakbij zijn huis zijn klompen uitgeschud waarin wat zand terecht was gekomen. Op deze plek midden in de weilanden ligt nog altijd een heuveltje, begroeid met eiken. Dit heuveltje kan men vanaf de Gortelseweg aan de linkerkant zien liggen wanneer men van Vierhouten richting Gortel rijdt. Het heuveltje draagt de toepasselijke naam 'Reuzenheuveltje'.
Eens zag de reus een boer de akkerlanden rondom het heuveltje omploegen met een ploeg. De reus had nog nooit zoiets gezien en vroeg de boer wat hij aan het doen was. Deze vertelde hem dat hij daarmee de grond los maakte om rogge te zaaien. De reus wist niet wat rogge was en de boer legde hem uit dat dat uiteindelijk gebruikt werd om brood van te maken.
De reus dacht eens na en vond de boer met zijn ploeg en paard een leuk stuk speelgoed voor zijn dochter. Hij greep de boer vast en wilde hem meenemen naar 't Hol. De boer protesteerde hevig en vroeg de reus hem te laten gaan. De reus vond dat daar wat tegenover moest staan en sprak met de boer af dat hij hem vier mudzakken vol rogge zou leveren.
Toen de oogsttijd was aangebroken kwam de reus naar de boer toe, die al vier mudzakken voor hem klaar had staan. De reus lachte spottend en zei: "Ik heb mijn eigen mudzakken mee gebracht, vul die maar volgens onze afspraak!" De boer schrok enorm want reuzen zijn nou eenmaal vele malen groter dan mensen en de door hem mee gebrachte mudzakken waren dan ook reusachtig groot. De boer moest al zijn rogge afgeven en nog had hij niet genoeg. Gelukkig waren zijn buren bereid hem iets van hun voorraden te lenen.
Tevreden ging de reus op pad met zijn buit en bleef staan bij het 'Reuzenheuveltje'. Van het zaaien had hij geen verstand, want hij bedekte met de inhoud van één zak een stuk grond met een dikke laag rogge. Er kwam van zijn oogst dan ook weinig terecht.
Het stuk grond waarop de reus de mudzak had leeg gegooid was qua grootte een kwart van het gebied dat op oude kaarten aangegeven staat als 'De Vier Mudden'. Dit gebied kan men vinden aan de linkerzijde van de Gortelseweg, komende uit de richting Vierhouten.
* * *
Samenvatting
Een sage over de herkomst van landschapsnamen in Vierhouten. Een reus woont even ten zuiden van Vierhouten. Op een dag pakt hij een boer met zijn ploeg en paard op als speelgoed voor zijn dochter. De reus laat de man pas gaan in ruil tegen vier mudzakken rogge.
Toelichting
Het uitschudden van zand uit klompen, waardoor een heuvel ontstaat, vinden we ook in De Grote en de Kleine Hul (Uddel/Elspeet).
Trefwoorden
klompen, speelgoed, volksverhaal, plaatsnamen, reus, mudzakken, streekverhaal, vierhouten, naamgeving, rogge, zand, zaaien, sage, gelderland, veluwe, klomp
Basisinformatie
- Herkomst: Gelderland, Nederland
- Verhaalsoort: sage, volksverhaal, streekverhaal
- Leeftijd: vanaf 12 jaar
- Verteltijd: ca. 3 minuten
Bron
Verhalen rondom de heerd. Sagen en legenden uit Vierhouten door W.D. van den Top. In: De Mothoek. Kwartaalblad voor de Heemkundige Vereniging Nuwenspete, 21e jaargang, 2005, nummer 2, p. 64-69. Zie: www.nuwenspete.nl.
Populair
Verder lezen