De echo van Muiderberg

O, Echo, wonder van deez' dreven
Reeds eeuwen hield gij krachtig stand
Wat ook verging, gij zijt gebleven
Nog roemt men u in ieder land.

Wat reeks geslachten zijn verdwenen
Wien gij bewondering hebt gebaard
Wat drommen stonden om u henen
Wier 't raadsel nooit werd opgeklaard.

In Muiderberg woonde een tovenaar. Hij zag er gedrochtelijk uit. Een gele, tanige huid, vol met rimpels, waar de knoken doorheen staken. Zijn haar was ongekamd en zijn kin had nog nooit een schaar gezien. Zijn ogen lagen diep en doordringend tussen de vooruitstekende jukbeenderen. Hij heette Timon. De enkeling die zijn raad kwam vragen, had altijd moeite hem te vinden, want Timon woonde in een eik, bovenop een heuvel, en was gewoon zijn bezoekers pas na zonsondergang, en liever nog te middernacht, te woord te staan.

Hij had het water, de lucht, en de aarde doorvorst, en een leger van geesten, duivels en spoken stond tot zijn beschikking. In een overmoedige bui had hij wel eens beweerd, dat hij de zon kon laten stilstaan, de maan kon doen verdwijnen, de sterren aan de hemel dooreen kon husselen, het water van de zee kon vermeerderen en verminderen, en de winden naar believen kon doen waaien. Meestal beperkte hij zich ertoe zijn geesten in het holst van de nacht naar het kerkhof te sturen, om daar van de doden te weten te komen, waar er nog verborgen schatten lagen, of waar dingen lagen die jaren geleden waren zoekgeraakt.

Wanneer iemand hem vond, was dat doorgaans om iets van de toekomst te weten te komen. Timon raadpleegde dan zijn toverboeken en riep de driekoppige maangodin Hekate aan. Het antwoord was vaker dubbelzinnig dan ronduit, wat alleen maar extra bijdroeg aan de geheimzinnigheid.

Niemand wist hoe oud hij was, of hoe lang hij al in zijn eik woonde. Toen hij oud begon te worden, werd hij hoe langer hoe onvindbaarder en schepte hij er enkel nog plezier in de mensen te plagen.

Twee knechten kregen op een keer hevige ruzie, omdat de een dacht, dat de ander hem napraatte. Het zou uit de hand gelopen zijn, als niet iemand hen had verteld, dat Timon een van zijn streken uithaalde. Nog later werd hij wat rustiger en riep hij alleen nog maar iemands laatste woorden na, als er tenminste luid gesproken werd, anders kon hij het niet verstaan. Om zijn boom legden ze een park aan, dat ze Hofrust noemden.

Dat park werd erg beroemd, want men zei, dat daar een echo was. Timon de tovenaar was iedereen al lang vergeten.

* * *

Samenvatting

Een sage over de echomuur en Timon de tovenaar. In Muiderberg woonde een wijze tovenaar in een oude eik, aan wie de mensen vaak raad vroegen. Hoe ouder hij werd, hoe minder aanspreekbaar: hij herhaalde alleen nog maar de woorden van de mensen. Zo is de echo in het park ontstaan en die is vandaag de dag nog altijd te horen.

Toelichting

In Muiderberg is een zogenaamde Echomuur te vinden in het Echobos, een bebost terrein aan de westrand van het dorp direct gelegen tegen de IJsselmeerdijk. De huidige Echomuur is een vervanging van een eerder bouwsel en dateert uit omstreeks 1800. De oorspronkelijke Echomuur op deze plaats is gelijktijdig met het het buiten Rustrijk gebouwd rond 1660, mogelijk als onderdeel van een groententuin. De echo binnen deze muren is een 'gelijksprekende echo'.

De muur dient eigenlijk alleen ter versterking van het geluid; het geluid van de echo zelf lijkt uit de grond te komen. Er is wel eens voorondersteld dat er mogelijk een holte in de ondergrond is, maar het ontstaan van het verschijnsel is niet met zekerheid vastgesteld. Het buiten Rustrijk is omstreeks 1840 gesloopt. Begin jaren 30 van de vorige eeuw werd het bos door de gemeente Muiden aangekocht en werden Echomuur en poortje gerestaureerd.

De echo werd vroeger aangezien voor de stem van een bovennatuurlijk wezen, bijvoorbeeld een dwerg of een geest. Zodoende is er het gebruik ten behoeve van waarzeggerijen en voorspellingen. P.C. Hooft vertelt dit verhaal in 'Geeraerdt van Velsen' (verzen 833-994) en maakt van het bovennatuurlijk wezen een tovenaar met de naam Timon (waarschijnlijk een combinatie van Simon de Tovenaar - uit Handelingen 8:9 - en Timon van Athene (o.a. Aristofanes, Plutarchus en Shakespeare). Bij P.C. Hooft vinden we de volgende dialoog:

Schildknaep: Ghy die mijn eyghen stem te rugghe kaetst, in 't oor,
En antwoordt met mijn mondt, waer zydy met u wonder?
Timon: Onder.
Schildknaep: Indien ghy u vermeet te wesen een vermonder
Van 't gheen dat sal gheschiên, soo gundt dat ick coom in.
Timon: Coom in.
Schildknaep: Op saecke van ghewicht ick hooren soud' uw sin.
Wat raet om 't hol zijn deur te vinden in dese' hoecken?
Timon: Soecken.
Schildknaep: Ick soeck vergheefs, en soud mijn ooghen schier vervloecken
Maer hier is 't duyster, leydt de wech hier nae beneên?
Timon: Neen.
Schildknaep: Al is het dicht, waer ick het loch te vinden meen.
Seght vanden ingang my, bid ick, een merreckteycken
Timon: Eycken.
Schildknaep: Hier staetse, maer het oogh gheen ingang can bereycken.
Komt buyten liever ghy, verwachten u ick sal.
Timon: Ick sal.
Schildknaep: Waer wildy dat ick toef, beneden in het dal,
Dat vol van liesen staet, oft liever hier ter stede?
Timon: Ter stede.
Schildknaep: Ick bid u helpt my voort, 't is middernacht alreede,
Wanneer soo sal u const doch coomen voor den dach?
Timon: Voor den dach.

Een andere beroemde Nederlandse echo bevindt zich in een put te Hoog Soeren. Zie Van de Aardmansberg en de Echoput. Zie ook Narcissus.

Trefwoorden

holle boom, sage, volksverhaal, echo, echoput, tovenaar, muiderberg, wijze man, noord-holland

Basisinformatie

Herkomst: Noord-Holland, Nederland
Verhaalsoort: sage, volksverhaal
Leeftijd: vanaf 8 jaar
Verteltijd: ca. 3 minuten

Populair

Verder lezen

Goudlokje en de drie berenHet bekende Engelse sprookje over het meisje dat van de pap eet. Een grote, middelgrote en kleine beer wonen in het bos. Wanneer ze op een dag niet thuis zijn komt een meisje in hun huisje en eet van hun pap en slaapt in hun bed. Er waren eens drie beren die gezellig in een eigen huis woonden...Volkssprookje | Verenigd Koninkrijk | vanaf 6 jaar | ca. 8 min.

De drie kleine biggetjes
Sprookje | Verenigd Koninkrijk | vanaf 6 jaar | ca. 7 min.

Jaloezie in sprookjes
Verhalen vol jaloerse stiefmoeders, zussen en echtgenoten.

Van bomen en de dingen die voorbij gaanEen parabel over een boom die ontevreden met zichzelf is. Ook een boom heeft zo zijn overdenkingen. En al gebeurt het elk jaar opnieuw, het is maar hoe je het ziet, of zoals de boom in dit verhaal zegt: 'Groen is geen kleur, het is een zienswijze.'. Vriend Boom en ik hadden weer een gesprek.Cultuursprookje | Nederland | vanaf 10 jaar | ca. 3 min.

Sprookjes van de gebroeders Grimm
Titellijst met alle sprookjes van Grimm in het Nederlands.

Sprookjes top 100

Verhalen zoeken

Willekeurig sprookje