Waar men zich ook bevindt in de omtrek van Perpignan, overal ziet men de met eeuwige sneeuw bedekte top van de Pic du Canigou zich verheffen boven alle andere bergen van de Pyrenées Orientales. Eveneens ontmoet men deze wonderlijke berg in bijna alle mooie oude liederen en sagen van dat gedeelte van Catalonië, bekend onder de naam 'Le Roussillon'. Een van deze sagen ga ik u vertellen.

Daar woonde te Sahorre eens een jonge herder, die elke morgen met zijn kudde de Canigou beklom, gevolgd door zijn trouwe hond. Terwijl de schapen dan graasden op de sappige weiden tegen de berghellingen, strekte Ramond - zo heette de herder - zich dikwijls uit in de schaduw van een boom, om naar hartelust te denken aan zijn schone jonge bruid, met wie hij weldra hoopte te trouwen. Aan zijn hond kon hij de zorg voor de kudde gerust een tijdlang toevertrouwen, dat wist hij.

Soms gebeurde het dat hij bij zo'n gelegenheid in slaap viel en eens, toen dit weer het geval was, schreed daar een betoverende jonkvrouw langs hem heen. Een ogenblik bleef ze staan om de slapende jongeling aandachtig te beschouwen. Toen begon de hond te blaffen, de jonkvrouw verdween en Ramon wreef zich de ogen uit en zat plotseling rechtop, rillend over al zijn leden.

Wat was het ook weer, dat hij gedroomd had? O ja, nu wist hij het! Hij had Véronique, zijn liefste, aan de overkant van een afgrond zien staan. Ze stond op een ijsberg en strekte de handen naar hem uit. Maar ach, hij kon niet bij haar komen! Een wildernis van harde, gladde ijsblokken lag tussen hen in de diepe afgrond met de steile ijswanden. Hij zag wel in, hoe onmogelijk het was haar te bereiken, die daar handenwringend op de ijsberg stond; maar toch moest hij het beproeven! Hij kon niet anders! Maar ach, hij gleed af langs de steile, gladde helling, tot diep, diep in de vreselijke afgrond en wist niet beter, dan dat de angstkreten van Véronique en de geweldige kou, die daar beneden heerste, hem hadden doen ontwaken… Maar gelukkig, hier lag hij immers veilig en wel op de bergwei, en daar kwam zijn trouwe hond al naar hem toe en likte hem in zijn gezicht! Nee, nee, al dat vreselijke, dat hij zo-even had doorleefd, was maar een droom geweest!

Hij sprong op, schudde de herinnering aan zijn droom van zich af, floot zijn schapen en klom met hen naar een hoger gelegen wei, om door het lopen zijn bloed weer in beweging te brengen. Hu! Wat was hij koud geweest!

Tegen niemand sprak hij een woord over die akelige droom en toen de volgende zondag de scherpe neusklanken van de 'flaviol' en de slepende tonen van de 'prima' de jongens en meisjes van Sahorre naar het dorpsplein riepen, was Ramon de vrolijkste onder de vrolijken. Onweerstaanbaar sleepte hij zijn Véronique mee in de 'Contrapas' en vol vuur verdiepten ze zich in het liefdesspel van afstoten en aantrekken, dat tot uitdrukking komt in de 'ball', de schilderachtigste van alle Catalaanse dansen.

Innig verbonden zwaaiden en draaiden, sprongen en fladderden die twee rond op de maat van de slepende muziek, zich niet storend aan de blikken van hen, die bewonderend, benijdend of lachend naar hen keken. Nooit hadden ze elkaar zo liefgehad als op dit ogenblik, en zachtjes zwoeren ze elkaar eden van eeuwige trouw…

Plotseling deed een vreemde opschudding onder de dansers hen stilstaan. En nu zagen ze een jong Spaans meisje van een wonderbare schoonheid, midden op het plein staan.

De mantilla bedekte haar ravenzwarte haren, een kostbare geborduurde sjaal zwierde om haar schouders, haar rechterhand bracht een paar castagnetten in beweging, haar wondere amandelvormige ogen schoten vonken. Daar begon ze te dansen - een betoverende, de zinnen opzwepende dans, die alle jonge mannen de adem benam.

Zelfs Ramon kwam een ogenblik onder haar bedwelmende invloed. Maar toen de dans geëindigd was en de jonge meisjes arm in arm naar huis terugkeerden, was het beeld van de schone Spaanse alweer verdrongen door dat van zijn lieve, zachte Véronique, en, geheel van haar vervuld, nam hij de terugweg aan naar het huis van zijn ouders. Hoe groot was echter zijn verbazing, toen daar op eens het bekoorlijke Spaanse meisje voor hem stond!

Helaas, nu duurde 't niet lang, of de arme jongen kwam zo sterk onder de invloed van haar vreemde, hypnotiserende ogen, dat hij haar moest volgen, of hij wou of niet. Ze wenkte hem, steeds achteruitwijkend, en hij volgde haar langzaam - langzaam - langzaam omhoog. Na de gehele nacht te hebben geklommen, verdween het schone meisje plotseling in een diepe grot. "Kom, Ramon, kom!" vleide ze, "hier gaan we samen rusten."

En hij kwam… maar pas zat hij naast haar in de donkere grot, of plotseling week de betovering van hem, en hij kwam weer tot zichzelf. Terwijl de Spaanse haar armen om zijn hals sloeg en hem tot zich trachtte te trekken, verscheen voor zijn ogen het dorpsplein van Sahorre, waar hij zo hartstochtelijk de 'ball' had gedanst met zijn bekoorlijke bruid - die hij thans zo laaghartig had verlaten om een andere te volgen!

In zijn gedachten hoorde hij de andere dorpsmeisjes lachen en giechelen en met de vinger naar haar wijzen, hij zag zijn ouders gebogen onder het verdriet, dat hij hun had aangedaan en Véronique - zijn eigen, lieve Véronique, gebroken door het onverwachte, dat haar zo plotseling had getroffen te midden van het innigste en diepste geluk!

De schone Spaanse voelde dadelijk dat hij aan haar invloed ontsnapte, en ze spande al haar toverkunsten in om hem terug te winnen en hem zijn bruid opnieuw te doen vergeten.

"Vergeef mij, geliefde," fluisterde ze hem in het oor, "vergeef mij dat ik je heb meegelokt! Weet, dat ik een fee ben en je een leven kan bereiden, véél heerlijker en gelukkiger dan je armzalig bestaan daar beneden onder de mensen. Ik heb je lief gekregen van af het ogenblik, dat ik je gisteren zag liggen slapen tegen de berghelling, en nu laat ik je nooit, nooit meer los! Alleen om jou te bekoren, nam ik de gedaante aan van het schone Spaanse meisje, dat je van je bruid vandaan heeft gelokt tot aan dit hol, waarin ons bruidsbed gespreid is. Heb me lief, Ramon, zoals ik jou liefheb en we zullen samen zo gelukkig zijn, als je op aarde nooit had kunnen dromen. Vraag me wat je wenst, geliefde, en wat het ook zij, ik zal het je geven."

"Ik wens niets anders," antwoordde de arme jongen, "dan dat je mij laat terugkeren naar mijn bruid en mijn dorpje. Niets ter wereld is mij liever dan haar zachte stem, het blaten van mijn kudde en het blaffen van mijn trouwe hond. Hoe schoon ook de toverwereld moge zijn, waarin je mij wilt binnenleiden, welke rijkdommen en kostbaarheden je mij zou kunnen schenken, ik zou toch altijd blijven verlangen naar mijn herdersleven en mijn lieve bruid."

En, wat de fee ook deed om hem tot andere gedachten te brengen, welke schone beelden ze hem ook voortoverde, het lukte haar niet, zijn hart van Véronique af te trekken.

Eindelijk raakte ze, om hem haar bovennatuurlijke macht te tonen, met haar fijne voetje even een sneeuwklokje aan, dat stond te bloeien aan de ingang van de grot. En zie, het veranderde op datzelfde ogenblik in een bloedrode anjelier, die ze Ramon aanbood.

Maar de jonge herder nam de bloem niet aan, wendde haar de rug toe en begon met grote sprongen de berg af te dalen - terug naar Véronique, naar Sahorre.

Toen verhief de fee zich in haar volle lengte, strekte haar rechterarm uit en schreeuwde hem achterna: "Welnu dan, Ramon, als je niet anders wilt, wees dan vervloekt!"

Op hetzelfde ogenblik veranderde de jonge herder in een standbeeld van sneeuw, een stormwind kwam aangesuisd, rukte het beeld uit elkaar en blies de brokstukken naar alle kanten in de dalen rondom. Dit was het kille einde van die al te vurige minnaar.