donderdag 21 november 2024

1944
Dolle dinsdag: bijna...
VANDAAG
DE DAG
5
september

Op dinsdag 5 september 1944 raakt Nederland in een voorbarige bevrijdingsroes. Nadat premier Gerbrandy via Radio Oranje meldde dat de geallieerde troepen de Nederlandse grens hebben overschreden, barst in het hele land het feest los. Er wordt ook jacht gemaakt op 'landverraders' en 'Moffenmeiden'. Onder Duitsers en NSB'ers breekt paniek uit. Duitse troepen die op de vlucht slaan, worden honend gadegeslagen door de Nederlanders. Ook komt het soms in het land tot schermutselingen of schietpartijen, in enkele gevallen met dodelijke afloop. In de loop van de dag wordt echter duidelijk dat van een Duitse capitulatie nog geen sprake is. Nederland moet nog de hongerwinter doorstaan voor de bevrijding op 5 mei 1945 een feit is.
5 september geboren
Carice van Houten
1976
Raquel Welch
1940
Freddie Mercury
1946


1976Carice van Houten
Nederlands actrice.
1969Dweezil Zappa
Zoon van Frank Zappa.
1957Peter Winnen
Nederlands prof-wielrenner.
1946Freddie Mercury († 1991)
Farouk Bulsara. Brits popmuzikant (Queen).
1945Al Stewart
Amerikaans zanger en componist (Year of the cat).
1942Werner Herzog
Duits filmregisseur.
1940Raquel Welch
Amerikaans actrice.
1920Fons Rademakers († 2007)
Nederlands filmregisseur. Winnaar van de Oscar voor beste niet-Engelstalige film in 1986 voor de verfilming van "De Aaanslag" van de Nederlandse schrijver Harry Mulisch.
1912John Cage († 1992)
Amerikaans componist.
1842Louis Bouwmeester († 1925)
Nederlands acteur en toneeldirecteur. Sinds 1955 wordt naar hem vernoemde toneelprijs, de Louis d'or, jaarlijks uitgereikt aan de beste mannelijke dragende rol.
1827Goffredo Mameli († 1849)
Italiaans schrijver en dichter. Zie: Fratelli d'Italia (Italiaans volkslied).
1791Giacomo Meyerbeer († 1864)
Joods-Duits componist en dirigent.
1774Caspar-David Friedrich
Duits schilder en tekenaar.
1638Lodewijk XIV († 1715)
Koning van Frankrijk (1643-1715).
1187Lodewijk VIII
Koning van Frankrijk (1223-1226).
5 september feestdagen
Jeûne Genevois - Zwitserland
Nationale Dag - Maldiven
5 september in de geschiedenis
1957


2002Een autobom bedoeld voor de Afghaanse President Hamid Karzai doodt 30 mensen, niet de president.
1987In Amsterdam wordt het eerste homomonument onthuld ter herdenking van de vervolging van homoseksuelen in met name de Tweede Wereldoorlog. Het monument heeft de vorm van driehoeken, het teken dat homo's moesten dragen in de vernietigingskampen. In een van de stenen staat een dichtregel: ‘Naar vriendschap zulk een mateloos verlangen,’ uit het gedicht 'Aan eenen jongen visscher' van de Nederlandse auteur Jacob Israël de Haan.
1977De West-Duitse werkgeversvoorzitter Hanns-Martin Schleyer wordt door Rote Armee Fraction-leden ontvoerd.
1972Palestijnse terroristen gijzelen Israëlische atleten tijdens de Olympische Spelen in München. Zie: Midden-Oosten.
1957On the Road van Jack Kerouac verschijnt. Jack Kerouac was een van de progressieve schrijvers van de BEAT-Generation. Uiteindelijk werd deze term toegepast op een hele generatie jonge mensen die zich aangesproken wisten door de schrijvers: De Beatniks.
1944Het bericht dat de geallieerden Brussel en Antwerpen hebben bevrijd, veroorzaakt in Nederland grote vreugde: 'Dolle dinsdag'. Nederland wacht tevergeefs op de bevrijders.
1870Victor Hugo keert terug uit ballingschap nadat Napoleon III is verbannen naar Engeland.
1108Eruptie van de Japanse vulkaan Asama.
5 september overleden
René Klijn
1993
Crazy Horse
1877
Moeder Teresa
1997


1998Willem Drees jr
Nederlands politicus (DS '70).
1997Moeder Teresa (87)
Macedonisch / Indiaas missionaris. In Calcutta (India) zette zij een wereldwijd bekend werk onder armen op, dat zij tot haar dood toe leidde. In 1979 ontving zij voor haar werk de Nobelprijs voor de Vrede. Zie: Moeder Teresa Dag (Albanië).
1993René Klijn
Nederlands zanger. René Klijn vertelde in een uitzending Schreeuw van de Leeuw openhartig over zijn HIV besmetting en de ziekte AIDS. Niet lang na zijn hit Mr.Blue overleed René Klijn aan AIDS.
1992Fritz Leiber
Amerikaans science-fiction schrijver.
1877Crazy Horse
Tasunka witko. Leider van de Oglala Sioux Native American stam.
1857Auguste Comte (59)
Frans filosoof en grondlegger van het positivisme.