dinsdag 3 december 2024

1951
Kneppelfreed (Knuppelvrijdag)
VANDAAG
DE DAG
16
november

Op vrijdag 16 november 1951 moeten twee journalisten zich voor de politierechter in Leeuwarden verantwoorden, omdat zij in een artikel een kantonrechter zouden hebben beledigd. Deze rechter had een verdachte verboden Fries te spreken. De verdachte, een dierenarts, had immers in Utrecht gestudeerd en moest maar Nederlands praten. Het kritische krantenartikel dat daarop volgt, zal in Friesland en ver daarbuiten nog lang nadreunen Naar schatting zijn er driehonderd mensen op de been, en twee veldwachters geven dat aantal onafhankelijk van elkaar door aan de commissaris – waarop die weer gelooft dat er zeshonderd mensen zijn uitgelopen. Het opstootje wordt door tientalle agenten met honden en met wapenstok en waterkanon de kop ingedrukt. De dag staat bekend als Kneppelfreed (knuppelvrijdag) en is het startschot tot wetgeving over het officiële gebruik van het Fries in rechtbanken en openbaar bestuur.
16 november geboren
Lisa Bonet
1967
Chi Coltrane
1948
Renate Rubenstein
1929


1971Alexander Popov
Russisch zwemmer en meervoudig olympisch kampioen.
1967Lisa Bonet
Televisie-actrice.
1960Martin Perels († 2005)
Nederlands acteur, Wilbur Quant in jeugdserie Q en Q.
1948Chi Coltrane
Amerikaans rockzangeres.
1948Arie Haan
Nederlands voetbaltrainer en voormalig topvoetballer.
1929Renate Rubenstein († 1990)
Nederlands schrijfster en columniste.
1926Ton de Leeuw
Nederlands componist.
1922José Saramago
Portugees schrijver. Nobelprijs voor de Literatuur 1998.
1918Wim Wama († 1986)
Nederlands acteur, komiek en entertainer (de Wama's).
1912Anton Koolhaas († 1992)
Nederlands auteur.
1904Frederik van der Meer († 1994)
Nederlands kunsthistoricus, literator en katholiek priester. Ontvanger P.C. Hooftprijs 1963.
1896Sir Oswald Mosley
Brits aristocraat en fascistenleider.
1895Paul Hindemith († 1963)
Duits componist en vernieuwer.
16 november feestdagen
Moederdag - Noord-Korea
16 november in de geschiedenis
1951
2006
1904
1950


2006De leden van de Franse Socialistische Partij kiezen Ségolène Royal als hun kandidaat bij de presidentsverkiezingen van 2007. Zij maakt grote kans de eerste vrouwelijke president van de republiek Frankrijk te worden.
1969Een bloedbad onder burgerbevolking in My Lai, Zuid Vietnam in maart 1968 door Amerikaanse soldaten komt voor het eerst in de openbaarheid na de publicatie van een brief die soldaat Ron Ridenhour stuurde naar president Richard Nixon, het Pentagon, het Ministerie van Binnenlandse Zaken en een groot aantal Congresleden.
1951Kneppelfreed (knuppelvrijdag) in Leeuwarden. Begin van beweging om Fries als officiele taal te benoemen.
1950President Truman van de Verenigde Staten kondigt energiecrisis aan. (Als gevolg van 'communistische samenzwering').
1904De Britse uitvinder John A. Fleming ontvangt een patent voor de door hem ontwikkelde radiobuis.
1776De Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden erkent als eerste de onafhankelijkheid van de Verenigde Staten.
1512De twee Vetkoperse hoofdelingen Gerbrand Mockema en Jemme Herjuwsma-Friese, worden onthoofd in het conflict tussen de Schieringers en Vetkopers. De namen Schieringers en Vetkopers komen waarschijnlijk oorspronkelijk van een geschil tussen cisterciënzers en norbertijnen. De kloosters van die ordes hadden binnen het toenmalige Friesland een grote invloed. Na de onderwerping door de Friezen aan Karel V in 1524 verdwenen de partijnamen.
16 november overleden
Carl von Clausewitz
1831
Clark Gable
1960
Greet Hofmans
1968


2006Milton Friedman
Amerikaans econoom.
2005Henk van Woerden (57)
Nederlands schilder en schrijver. Woonde 13 jaar in Zuid-Afrika, waar hij over schreef.
2000Edgar Cairo (52)
Surinaams / Nederlands schrijver en dichter.
1968Greet Hofmans (74)
Nederlands gebedsgenezeres en vriendin van Koningin Juliana.
1960Clark Gable (59)
Amerikaans filmacteur (Gone with the Wind 1939).
1932Carry van Bruggen (51)
Nederlands schrijfster.
1889Jan Herder
Friese boer, timmerman, communist.
1836Christiaan Hendrik Persoon
Zuid-Afrikaans mycoloog.
1831Carl von Clausewitz
Duits grondlegger 'moderne' oorlog-strategie.
1831Augusta van Reuss-Ebersdorf en Lobenstein
moeder van koning Leopold I van België.
1797Frederik Willem II
koning van Pruisen.
1780Nicolas Gilbert
Frans dichter.
1745Johann Lukas von Hildebrandt
Oostenrijks architect.