donderdag 21 november 2024

1619
Oranjes onthoofden Van Oldenbarnevelt
VANDAAG
DE DAG
13
mei

Op 13 mei 1619 wordt op het Binnenhof van Den Haag de bestuurder Johan van Oldenbarnevelt onthoofd. Johan was een geliefd staatsman tijdens de 80-jarige oorlog. Hij was raadspensionaris in Den Haag, wat zoveel wil zeggen dat hij samen met stadhouder Maurits van Oranje de machtigste man van de Republiek was. Hun samenwerking liep op rolletjes. Maar daar kwam na 1600 verandering in. Na een aantal eerdere meningsverschillen kregen ze in 1619 slaande ruzie over een religieuze kwestie. Zijn oude vriend Maurits liet Van Oldenbarnevelt door een speciale rechtbank veroordelen voor hoogverraad. Zonder pardon werd Van Oldenbarnevelt onthoofd, midden op het Binnenhof. Zijn laatste woorden: "Mannen, gelooft niet dat ik een landverrader ben, ik heb oprecht en vroom gehandeld, als een goed patriot, en zal zo sterven." Tegen de beul: "Maak het kort, maak het kort."
13 mei geboren
Imca Marina
1941
Beatrice Arthur
1922
Harvey Keitel
1939
Georges Braque
1882


1987Marianne Vos
Nederlands baanwielrenster, veldrijdster en wegwielrenster.
1977Ilse de Lange
Nederlands zangeres.
1954Johnny Logan
Iers zanger, driemaal winnaar van het Eurovisie Songfestival.
1952Manfred Langer († 1994)
Nederlands horecaondernemer, oprichter van de Amsterdamse discotheek iT.
1951Herman Philipse
Nederlands filosoof.
1950Stevie Wonder
Amerikaans zanger, producer en songwriter.
1941Imca Marina
Nederlands zangeres.
1941Ritchie Valens († 1959)
Amerikaans zanger.
1939Harvey Keitel
Amerikaans acteur.
1931Jim Jones
Amerikaans religieus sekteleider. Op 18 november voerde Jones 912 van zijn volgelingen mee de dood in bij een massale zelfdoding.
1922Beatrice Arthur († 2009)
Amerikaans actrice en comédienne (Maude, The Golden Girls).
1907Daphne du Maurier († 1989)
Brits schrijfster (Rebecca).
1882Georges Braque († 1963)
Frans kunstschilder. Samen met Picasso grondlegger van het kubisme.
1742Maria Christina van Oostenrijk
Echtgenote van Albert Casimir van Saksen-Teschen, landvoogd van de Oostenrijkse Nederlanden (Tegenwoordig België) van 1780 tot 1793.
13 mei feestdagen
IJsheiligen - Nederland
13 mei in de geschiedenis
1917
1984
2000
1999


2000Ontploffing van vuurwerkopslagplaats in Enschede. Er vallen 22 doden en ca. 950 gewonden. 200 woningen worden volledig verwoest.
1999Katja Staartjes staat als eerste Nederlandse vrouw op de top van Mount Everest.
1986In Wageningen start het eerste commerciële meteorologisch bureau in Nederland: Meteo Consult.
1984Johan Cruijf neemt afscheid van Feyenoord in een wedstrijd tegen PEC Zwolle. Feyenoord wint met 2-1. Zie: .
1981Op het plein voor de Sint-Pieterskerk in Vaticaanstad schiet de 23-jarige Turkse militant Mehmet Ali Agca paus Johannes Paulus II neer, deze overleeft de aanslag en schenkt de dader later vergiffenis.
1917Drie herderskinderen, Francisco en Jacinta Marto en Lucia dos Santos, verklaren de Heilige Maagd Maria gezien te hebben boven een boom in Cova da Irianear nabij Fatima in Portugal. Fatima wordt hierdoor (net als Lourdes) een bedevaartsoord.
1909Vertegenwoordigers van tien Christelijke vakbonden besluiten het Christelijk Nationaal Vakverbond (CNV) op te richten. De nieuwe vakcentrale vertegenwoordigt zowel protestantse als katholieke werknemers.
1830Ecuador wordt onafhankelijk van de Republiek Groot-Colombia van Simón Bolívar.
13 mei overleden
Chet Baker
1988
Bart Zoet
1992
Gary Cooper
1961


2007Chen Xiaoxu
Chinees actrice en zakenvrouw.
2006Jaroslav Pelikan
Amerikaans theoloog en historicus.
2005Eddie Barclay
Frans platenproducer.
2004Gerard Timmermans
Bij leven de oudste man van Nederland (107).
1999Gene Sarazen
Amerikaans golfer.
1994Duncan Hamilton
Brits Formule 1-coureur.
1992Bart Zoet
Nederlands wielrenner en olympisch kampioen.
1988Chet Baker (58)
Amerikaans jazz-trompettist.
1984Joop Geesink (71)
Nederlands filmproducent. Bedenker van "Loeki de Leeuw".
1961Gary Cooper (60)
Amerikaans acteur.
1930Fridtjof Nansen (-1)
Noors ontdekkingsreiziger, wetenschapper en staatsman, afgevaardigde bij de Volkerenbond. Nobelprijs voor de Vrede 1922 (Nansenpaspoort voor vluchtelingen).
1871Daniel Auber (89)
Frans componist.
1619Johan van Oldenbarnevelt (71)
Nederlands staatsman.