Alkmaar Ontzet 2024

Alkmaar Ontzet

Datum: dinsdag 8 oktober 2024
Land / gebied: Nederland (Alkmaar)
Soort: Regionale feestdag, Traditioneel

Op 8 oktober 1573 behaalden de Alkmaarders als eerste een overwinning op de Spanjaarden door de Spaanse troepen, die Alkmaar belegerden, te verjagen en zo Alkmaar te ontzetten. Dit wordt jaarlijks op 8 oktober herdacht en gevierd met een groot feest voor alle Alkmaarders

In 1573 vond het beleg van Alkmaar door de Spanjaarden plaats. Met kokend teer en brandende takkenbossen werd vanaf de nieuwe walmuren tegen de Spanjaarden gevochten die in Oudorp hun kamp hadden opgeslagen. Toen Don Frederik, de zoon van Alva, zich verslagen terugtrok, betekende dat het keerpunt in de strijd tegen de Spanjaarden. De victorie begon in Alkmaar.

Het ontzet in 1573

Zondag 12 juli 1573
Haarlem wordt ingenomen door het Spaanse leger en komt onder Spaans gezag. Het verzwakte Spaanse leger rukt op naar Alkmaar.

Maandag 13 juli 1573
Het Geuzenleger eist de stad Alkmaar binnengelaten te worden. Het stadsbestuur voelt daar weinig voor.

Donderdag 16 juli 1573
De Geuzen liggen nog steeds voor Alkmaar. Uit het zuiden nadert het Spaanse leger. De Geuzen dringen de stad binnen. waarschijnlijk door het forceren van een van de stadspoorten. Vele burgers vluchten voor de Spanjaarden.

Zaterdag 18 juli 1573
Het Spaanse leger voelt zich nog te zwak en vertrekt richting Haarlem. Alkmaar vraagt andere steden om extra proviand en kruit.

Maandag 20 juli 1573
Er komt geen hulp van andere steden. Alkmaarders maken voorraden van gerst en rogge. Het stadsbestuur koopt zoveel mogelijk munitie.

Woensdag 29 juli 1573
Muiterij onder de Spaanse soldaten.

Woensdag 5 augustus 1573
De Spaanse soldaten krijgen extra geld. De rust is teruggekeerd en de soldaten willen weer vechten.

Vrijdag 21 augustus 1573
De Spanjaarden komen aan bij de Koedijker sluis. Ze slaan hun tenten op in Oudorp, Huiswaard, St. Pancras, Koedijk en Bergen. Alkmaar wordt omsingeld.

Zaterdag 22 augustus 1573
De eerste Spaanse aanval bij de Runmolens aan het Zeglis om de toevoer naar de stad af te sluiten. Er sneuvelen Alkmaarse burgers. De Spaanse aanvoerder Ignatio de Medinilla wordt dodelijk gewond. De Spanjaarden bestormen de schans tussen Zeglis en de Schermer. Velen verdrinken.

Zondag 23 augustus 1573
Geuzenaanvoerder Cabeliau schrijft een brief aan Sonoy. Hierin vraagt hij om versterking en om het land rond Almaar onder water te zetten.

Dinsdag 25 augustus 1573
Een Spaanse schijnaanval op de Kennermerpoort om de Alkmaarders in verwarring te brengen.

In de dagen hierna volgen schermutselingen en schijnaanvallen intussen heeft de Alkmaarse stadstimmerman Van der Mey, met brieven verborgen in een polstok, in Schagen Sonoy bereikt. Weer wordt hierin om hulp gevraagd.

Vrijdag 18 september 1573
De dag van de grote Spaanse aanval. Het gedonder van kanonnen is tot in Amsterdam te horen. Grote schaden aan huizen en vestingwerken. De vijand valt overal aan: de Friese Poort wordt bestormd. Met een stormbrug proberen de Spanjaarden de gracht bij de Rode Toren over te steken. Ook bij de Kennemerpoort wordt een stormbrug aangevoerd. Bij de Zoutketen naderen schepen met soldaten. Het is nu erop of eronder! Vanaf de wallen wordt op de aanvallers geschoten. Mannen, vrouwen, jongens en meisjes smijten met stenen, pek, kalkwateren hete pekel naar de soldaten. Dit schrikt de Spanjaarden niet af. Driemaal wordt de Friese Poort bestormd. Aanval afgeslagen. Ook de bestorming van de Rode Toren mislukt, want de Spanjaarden krijgen de zware stormbrug nier over de gracht.

Woensdag 23 september 1573
Eindelijk geeft Sonoy de opdracht de sluizen te openen en de dijken door te steken. De omgeving van Alkmaar komt onder water te staan. Het Spaanse leger blijft in de modder steken.

Donderdag 8 oktober 1573
De laatste Spanjaard is vertrokken.

Een regionale feestdag in Nederland.

Verder lezen

Meer informatie (externe link)