Datum:
Land / gebied: Wereld
Land / gebied: Wereld
Ook wel Oudejaarsdag genoemd en Oud en Nieuw samen met de daarop volgende Nieuwjaarsdag.De laatste dag van het jaar in alle landen die de westerse kalender hanteren. Oudejaarsavond (ook wel 'Silvester' of 'Silvesteravond') wordt jaarlijks gevierd op 31 december. Na middernacht, wanneer het nieuwe jaar is begonnen, wordt vuurwerk afgestoken.
Op en rondom Oudejaarsavond worden er diverse lekkernijen gegeten, waaronder: oliebollen, appelbeignets, appelflappen, knieperties, spekdikken en oudejaarskoekjes. 's Avonds wordt er champagne gedronken en naar de oudejaarsconference op televisie gekeken.
Een alternatief voor vuurwerk is carbid. Het carbidschieten met behulp van oude melkbussen is vooral in het noorden en oosten van Nederland in gebruik. Dit gebeurt meestal overdag.
Nederland
In Nederland is het traditie om Oudejaarsavond met familie en vrienden te vieren. Vaak gebeurt dit in huiselijke kring, waarbij oliebollen en/of appelbeignets en (hartige) hapjes worden gegeten en tevens gedronken wordt. Ook wordt vaak een diner gehouden. De laatste seconden van het jaar worden door velen hardop afgeteld.
Ook worden er speciale Oudejaarsavondfeesten in diverse gelegenheden gehouden. Vooral op het platteland worden door veel gemeenten zelf nachtelijke feesten opgezet, om het alcoholgebruik van jongeren en mogelijk vandalisme in de hand te kunnen houden.
Inmiddels is de oudejaarsconference, die op de televisie wordt uitgezonden, ook een Nederlandse traditie geworden.
In enkele protestantse kerken houden aan het begin van de avond een kerkdienst, waarin ook de overledenen van het afgelopen jaar herdacht worden. Dat gebeurt nu steeds vaker op de laatste zondag voorafgaande aan de Eerste Advent: de zgn. laatste zondag van het kerkelijke jaar. Met de Eerste Advent begint al het kerkelijke jaar. In gereformeerde families wordt voor middernacht psalm 90 gelezen, al is deze traditie aan het verdwijnen.
Om klokslag twaalf uur wordt traditioneel champagne gedronken en wenst men elkaar bijvoorbeeld een goed en gezond nieuw jaar. Daarna gaat men vaak naar buiten om buren geluk toe te wensen en vuurwerk af te steken. Tevens zullen tussendoor veel kerken hun klokken laten luiden om het nieuwe jaar te verwelkomen.
Er rijdt geen enkel openbaar vervoer tussen 20.00 en 01.00 uur (een enkele internationale langeafstandstrein komt nog aan rond 21.00 uur).
Feestdagen Nederland.
België
In België wordt Oudejaarsavond meestal gevierd met familie of vrienden, en er wordt een uitgebreid maal geserveerd, dat eindigt met koffie in de kleine uurtjes. Rond middernacht wordt meestal luidop meegeteld en om middernacht staat iedereen rechtop om elkaar drie kussen te geven en een gelukkig nieuwjaar te wensen. Vaak worden dan ook de goede voornemens uitgesproken. Meestal gaat iedereen dan naar buiten om vuurwerk af te steken of te bekijken. Ook is het in net als in Nederland gebruikelijk dat veel kerken het nieuwe jaar verwelkomen door de klokken te laten luiden.
In gezinnen waarin gedoopt wordt, wordt net na middernacht het woord gegeven aan de kinderen, die traditioneel hun nieuwjaarsbrief voorlezen, waarin ze hun ouders en doopmeter en -peter de beste wensen geven. Nadien krijgen ze hun geschenk.
Feestdagen België.
Duitsland
In Duitsland en enkele andere landen is de sketch Dinner for One een traditioneel onderdeel van de televisieprogrammering op deze avond. Ook in Duitsland is het Bleigießen (loodgieten) populair, waarbij heet lood in een pot water wordt gegoten en uit de resulterende vormen de toekomst wordt gelezen. Ook vindt Rummelpottlaufen plaats in Noord-Duitsland en Denemarken.
Feestdagen Duitsland.
Frankrijk
In Frankrijk is oud en nieuw een vriendenfeest. Oudejaarsavond wordt met grote groepen tegelijk gevierd. Of via de traiteur of met eigen recepten. Heel gebruikelijk is het je in te schrijven voor een 'reveillon' in een restaurant, waar dan een tien gangen diner, onderbroken met dans en muziek, geserveerd wordt tot in de vroege uurtjes. Je ziet groepen jongeren in de supermarkten karretjes volladen met 'veel voor weinig geld', ook de traiteur-afdeling wordt veel gebruikt. Specialiteiten zijn oesters en fruits de mer, oliebollen kent men niet.
Feestdagen Frankrijk.
Italië
Naast de feesten in huiselijke kring en gewoon op straat, wordt er ook samen feest gevierd in dorpshuizen, hotels en discotheken. Al dan niet geboekt als arrangement, pacchetto, met hierin cenone, festa e pernottamento (overnachting). Dit veglione di Capodanno (Oudejaarsbal) duurt meestal tot in de kleine uurtjes. In grote, maar ook wat kleinere steden komen de Italianen bij elkaar op de grote, centrale pleinen. Het is de gewoonte wakker te blijven om de eerste zonsopkomst van het Anno Nuovo mee te maken. Het begin van het nieuwe jaar wordt altijd groots gevierd.
In Napoli kende men de traditie van Lo Sciuscio. Een groepje zangers dat al zingend van huis tot huis trok. Hun liedjes en muziek waren bedoeld om geluk te brengen in het nieuwe jaar. De deur niet open doen betekende een jaar ongeluk. De traditie is zo goed als uitgestorven, maar in kleine dorpjes wordt deze soms nog in ere gehouden.
De volgende ochtend als iedereen weer is bijgekomen, kan de dag traditioneel beginnen met het bijwonen van de heilige mis of het bekijken van het Urbi et Orbi uitgesproken door de paus op het Piazza San Pietro.
Feestdagen Italië.
Spanje
Op Oudejaarsavond - Noche Vieja - blijven vele Spanjaarden tot middernacht thuis. Daarna is het feesten buiten de deur, met name voor de jongere generaties. In Spanje kennen ze een traditie die uit het begin van de 20e eeuw stamt. Deze traditie heet 'Las Uvas de la Suerte' ('druiven voor geluk'). Iedereen krijgt een schaaltje met twaalf druiven. Op het moment dat de klok op de Puerta del Sol in Madrid 12 uur begint te slaan, wordt er 'druifgehapt'. Een druif per klokslag. Dit moet geluk en voorspoed geven voor het nieuwe jaar. Het idee ontstond toen er aan het begin van de 20e eeuw een keer een erg omvangrijke druivenoogst was.
De klok op de Puerta del Sol is op de televisie te zien. Nadat de druiven naar behoren zijn verwerkt, wordt er getoost op het nieuwe jaar. Met heerlijke, Spaanse champagne (Cava)! En dan wordt er uitbundig gefeest tot de vroege ochtend.
Feestdagen Spanje.
Brazilië
In Brazilië vieren veel mensen deze avond op het strand, meestal geheel gekleed in wit om hun goede intenties voor het nieuwe jaar uit te drukken. Velen gooien rozen en andere bloemen in de golven als offer aan de Afro-Braziliaanse zeegodin Iemanjá.
Feestdagen Brazilië.
Schotland
In sommige dorpen vullen ze vaten met teer en steken die aan en laten ze door de straten rollen. Op deze manier wordt het oude jaar opgebrand en mag het nieuwe jaar beginnen. De Schotten geloven dat de eerste persoon die je huis binnenkomt in het nieuwe jaar je ofwel geluk of geen geluk brengt. Het meeste geluk zal een bezoeker met donker haar brengen die ook nog iets meebrengt. Dit gebruik wordt 'first-footing' genoemd. Het nummer 'Auld Lang Syne' wordt gezongen als de klok 12 uur slaat tijdens de jaarwisseling.
Dit gebruik komt in veel landen over de hele wereld voor. Tijdens de jaarwisseling worden er veel feesten gegeven die tot laat in de nacht duren. Het is een gebruik geworden dat iedereen een groet uitbrengt om 12 uur middernacht en dat de eerste minuten van het nieuwe jaar worden doorgebracht met familie en/of vrienden. Mensen dansen, zingen en brengen een toost uit op het nieuwe jaar. Na deze viering is het tijd om voornemens te maken voor het nieuwe jaar. Dit is een lijst over hoe je zal gaan leven in het komende jaar. Deze traditie gaat terug naar de vroege Babylonische tijd. Vroeger was het bekendste voornemen: 'het teruggeven van geleende goederen' en dan met name die goederen die met de landbouw te maken hadden.
Feestdagen Verenigd Koninkrijk.
Griekenland
Hier is Nieuwjaarsdag ook het feest van Sint Basil. Sint Basil is beroemd vanwege zijn vriendelijkheid. Griekse kinderen zetten hun schoenen bij de kachel op Nieuwjaarsdag en hopen dat Sint Basil hun schoenen zal vullen met cadeaus.
Feestdagen Griekenland.
Denemarken
In Denemarken heet Oudejaarsavond 'Nytårsaften'.
Feestdagen Denemarken.
Hongarije
In Hongarije heet de Oudejaarsavond 'Silvesteravond'. Meestal wordt het feest met vrienden gevierd en gaat men dansen. Dit kan thuis zijn, maar er worden ook diner-dansants georganiseerd. Iedereen dirkt zich op, koopt champagne en gaat naar een feestlocatie. Om middernacht wordt de televisie aangezet om naar het volkslied te luisteren en ook mee te zingen. Ieder jaar is dat weer een heel plechtig moment. Vervolgens proost men met champagne en volgen de 'gelukkig nieuwjaar'-wensen. Daarna rent iedereen de straat op en trekt naar het stadscentrum. Er worden rotjes gegooid en er is beperkt vuurwerk. Men zoent iedereen die men tegenkomt. Men drinkt uit elke fles champagne die wordt aangeboden.
Feestdagen Hongarije.
Verder lezen
- Nieuwjaarsdag
- Malanka
- Verhalen bij oud en nieuw
- Oud en nieuw in verschillende culturen
- Het meisje met de zwavelstokjes
- Het Sylvestermeisje
Zie ook
Actueel
- Wereld Hallo Dag
- Arandjelovdan (Orthodox Sint Michaël)
- Dag van de Beaujolais Primeur
- Onafhankelijkheidsdag Suriname
- Wereld Televisie Dag
- Onafhankelijkheidsdag Albanië (Dita e Pavarësisë)
Komende feesten
Onafhankelijkheidsdag (Srefidensi Dey)
Thanksgiving Day
Eerste zondag van de Advent