'Driekoningen', 'Epifanie' of 'Openbaring van de Heer' is een christelijke feestdag die elk jaar op 6 januari wordt gevierd. Op deze dag vieren de christenen het bezoek van drie wijzen aan het kind Jezus in Bethlehem. Een wonderlijke ster heeft hen tot hem geleid.'Driekoningen' is een typische benaming van het volk. Het wijkt af van hetgeen er in het evangelie volgens Matteüs staat. Hierin is geen sprake van koningen maar van wijzen, en bovendien wordt er geen aantal genoemd.
In de negende eeuw kregen de drie 'koningen' ook een naam: Gaspar, Melchior en Balthazar. Zij werden als vertegenwoordigers van de drie mensenrassen en van de drie toen bekende werelddelen aangezien. Dit is in overeenstemming met het evangelie, immers niet alleen het oude Godsvolk, de joden, maar alle volken, dus ook de heidenvolken, zijn geroepen tot de heerlijkheid van het beloofde Godsrijk.
Rond het feest van 'Driekoningen' bestaan er van oudsher vele volkse gebruiken. Een aardig gebruik is dat de kinderen op of rond 'Driekoningen' - verkleed als Gaspar, Melchior en Balthazar - van huis tot huis Driekoningenliederen gaan zingen en hiervoor van de toehoorders wat zakgeld of snoep krijgen.
Een gebruik in nog veel gezinnen is, dat men een boon stopt in het deeg van koek of oliebollen: wie de boon vindt in zijn koek of oliebol mag die dag koning zijn en het menu samenstellen. Een ander gebruik is het houden van volkse spelen en optochten. In sommige streken in Vlaanderen is het Driekoningenfeest uitgegroeid tot een carnavalesk, uitbundig volksfeest. Met dit feest wordt ook de kersttijd besloten.
In Spanje wordt Driekoningen (Los Reyes Magos) gevierd als Sinterklaasdag en krijgen kinderen cadeautjes, omdat op deze dag de wijzen uit het oosten ook geschenken aan het kindje Jezus gaven. Volwassenen geven elkaar vaak een kleinigheid in de vorm van een grapje. De dag ervoor wordt in bijna alle plaatsen een Driekoningenoptocht (Cabalgata de Reyes Magos) georganiseerd, vergelijkbaar met de intocht van Sinterklaas. De scholen zijn die dag gesloten en de bakkers bakken een speciaal gebak in de vorm van een "o" (de roscón de Reyes of rosca de Reyes, de ring van de Koningen).
In Italië is 'Befana' / 'Epifania del Signore' een officiële vrije dag en wenst men elkaar op 6 januari "Buona Epifania" (Goede Driekoningen / Goede Openbaringsdag). Italiaanse kinderen sturen aan 'La Befana' (een kerstheks of demon uit het volksgeloof, die tegenwoordig ook gezien wordt als goede fee) een brief met hun wensen. Op een bezemsteel vliegt zij naar alle kinderen en brengt de cadeautjes rond op een vergelijkbare manier als Sinterklaas en de Kerstman.
In Duitsland heet dit feest 'Erscheiningsfest' en is het in sommige deelstaten (Baden-Württemberg, Bayern en Sachsen-Anhalt) een officiële feestdag. In Vlaanderen (Antwerpen) is het op de eerste maandag na de zondag na 'Epifanie' Verloren Maandag.
De oosters-orthodoxe christenen vieren op deze dag de doop van Jezus in de Jordaan. Toen maakte een stem vanuit de hemel openbaar, dat Jezus de Heer, de Messias is. Toen begon Jezus zijn openbare optreden. Zie: Orthodox Driekoningen. De katholieke christenen vieren de doop van Jezus een week later, zie: Doopsel van Jezus. Het derde 'moment' waarop openbaar wordt dat Jezus de Heer is, is de bruiloft in Kana: hier geschiedt dit echter niet door de Vader middels een ster of een stem, maar door Jezus zelf middels het wijnwonder.
Weerspreuken
"Als 't Driekoningen is in het land, stapt de vorst in het Vaderland."
"Zoals de wind op Driekoningen staat, staat hij bijna het hele jaar."
"Wie water drinkt dat op 6 januari rond middernacht uit een bron is geschept wordt de komende 7 jaar niet ziek."
"Zet met Driekoningen ramen en deuren open, want wind met Driekoningen brengt zegen."
"Met Driekoningen lengt de dag, zoveel een geitje springen mag."
"Als het op Dertiendag (13e dag na kerst = Driekoningen) vriest, vriest het zes/dertien weken lang."
"Driekoningen doet de dagen lengen en de nachten strengen."
"Met Driekoningen lengen de dagen een haneschreeuw."
"Op Driekoningen zijn de dagen gelengd, gelijk een ruiter op z'n peerd sprengt."
Een feestdag in Åland, Albanië, Amerikaanse Maagdeneilanden, Andorra, Argentinië, Australië, België, Canada, Chili, Cyprus, Dominicaanse Republiek, Duitsland, Europese Unie, Finland, Frankrijk, Grenada, Griekenland, Groenland, Ierland, IJsland, Italië, Kroatië, Libanon, Liechtenstein, Nederland, Oostenrijk, Papoea-Nieuw-Guinea, Peru, Polen, Puerto Rico, San Marino, Sierra Leone, Slowakije, Spanje, Uruguay, Vaticaanstad, Venezuela, Zuid-Afrika, Zweden, Zwitserland.
Verder lezen
- Onnozele Kinderen
- Orthodox Driekoningen
- Koptisch Driekoningen
- Driekoningenoptocht
- Het verhaal van de drie koningen
- De vierde Wijze
Zie ook
Actueel
- Wereld Hallo Dag
- Dag van de Beaujolais Primeur
- Eerste zondag van de Advent
- Arandjelovdan (Orthodox Sint Michaël)
- Wereld Televisie Dag
- Onafhankelijkheidsdag Suriname
Komende feesten
Onafhankelijkheidsdag (Srefidensi Dey)
Thanksgiving Day