Wereld Feesten Almanak

Jaarlijks wereldwijd op 1 mei. De 'Dag van de Arbeid' (in België ook 'Feest van de Arbeid' genoemd) is een feestdag van de socialistische en communistische arbeidersbeweging. Op deze dag viert men de strijd om betere arbeidsomstandigheden. De dag vindt in Nederland, België en Suriname elk jaar op 1 mei plaats. Andere landen wijken soms af van deze datum.

In de meeste landen van de Europese Unie (o.a. in België, Duitsland, Frankrijk, Griekenland, Hongarije, Italië, Polen, Portugal, Spanje, Tsjechië en Zweden) is 1 mei een officiële feestdag (vrije dag), maar niet in Denemarken, Ierland en Nederland.

Internationale herdenkingsdag. Dag van de Arbeid. 1 mei. Op deze dag worden politieke bijeenkomsten georganiseerd. Een dag van viering van de strijd en de waardigheid van de arbeidersklasse, van de hoop op een rechtvaardige samenleving. Begonnen in 1889 als herdenking van de moord op demonstrerende stakers in Chicago in 1888. Zij droegen voor het eerst een rode vlag mee.

Op 1 mei vierde men vroeger het lentefeest. Later werd het pas bekend als "Dag van de Arbeid". De invoering van de achturige werkdag was het begin van de 1 meiviering als viering van de arbeidersbeweging. In 1888 besloot de Amerikaanse vakbondsfederatie (American Federation of Labor) om voortaan op 1 mei jaarlijks te demonstreren voor de invoering van een achturige werkdag. Het voorstel werd in 1889 in Parijs overgenomen op het eerste congres van de Tweede Internationale. Het doel was met de 1 meiviering de strijd voor de achturige werkdag te versterken.

1 mei trekt voorbij
Artikel uit de Belgische krant "Het Nieuwsblad"
30 april 1998
door Wim Winckelmans

Waar is de tijd dat het feest van de arbeid nog echt een heel groot arbeidersfeest was? Toen achter fanfare en rode vlaggen nog duizenden werknemers optrokken - waardig en op hun paasbest - om hun macht, solidariteit en politieke eisen te tonen alvorens ze hun eerste pint bestelden? Hij gaat voorbij. De klassieke meivieringen met optocht en speech krijgen stilaan concurrentie van de 1-meihappening, waarop de 1-meiconsument waar voor zijn geld krijgt.

Nog niet eens zo lang geleden was 1 mei nog een echte hoogdag, een echt feest. Achter fanfare en rode banieren trokken toen niet alleen de arbeiders op. Er kwamen praalwagens aan te pas. Jeugdbewegingen, turnkorpsen, vrouwenorganisaties en andere die het woord socialistisch in hun naam droegen, stapten apart of verkleed op, zoals in een processie. Treinbestuurders bedolven hun stoomlocomotief onder de bloemen.

En, hoe kon het ook anders in België, er werden voetbal- en wielerwedstrijden, of duivenkampioenschappen georganiseerd. Het 1-meifeest kreeg de allures van de dag van de sportclub van Bloso: een dag die zo leuk is dat hij drie dagen duurt.

Ooit verliep 1 mei minder vredelievend. 1 mei 1891 was het begin van een wekenlange reeks stakingen die schokken teweegbrachten in het hele land. De burgerij vermoedde zelfs dat de socialisten het begin van de revolutie hadden ingeleid.

De traditie van feestelijke stoeten bestond toen nog niet. Amper twee jaar voordien was het idee gelanceerd om de arbeiderseisen te ondersteunen met een actie op 1 mei. Dat gebeurde in het warrige einde van de bijeenkomst van de tweede internationale in Parijs in 1889. De 1 mei-actie zou dienen om de invoering van de achturendag af te dwingen en de internationale solidariteit te tonen, maar hoe de actie er concreet moest uitzien, was niet bepaald.

Dat gebeurde in het warrige einde van de bijeenkomst van de tweede internationale in Parijs in 1889. De 1 mei-actie zou dienen om de invoering van de achturendag af te dwingen en de internationale solidariteit te tonen, maar hoe de actie er concreet moest uitzien, was niet bepaald.

Pas later werd 1 mei omgebouwd tot een feest, volgens de beste Bourgondische traditie. Eerst vonden er kleine manifestaties plaats, zoals een picknick in groep om de arbeiders te tonen hoe wereld eruit zou zien als de arbeiders het voor het zeggen zouden krijgen. Later kwamen de klassieke optochten, die na de Eerste Wereldoorlog een sterk pacifistisch karakter kregen.

Die traditie is tot op de dag van vandaag blijven bestaan, vooral in de grote steden. Maar er zit sleet op de formule. De praalwagens en verkleedpartijen zijn verdwenen. De optochten worden korter, de gemiddelde leeftijd van de deelnemers steeds hoger. Sedert enkele jaren heeft de socialistische arbeidersbeweging op het feest van de arbeid zelfs concurrentie uit een verafschuwde hoek. Sedert 1996 probeert het Vlaams Blok de 1 mei-symboliek van de socialisten af te pikken met eigen betogingen, eerst in het Aalst van priester Daens, dit jaar in Vilvoorde, waar de Renault-fabriek vorig jaar dichtging.

Zal de traditie van optochten verdwijnen zoals ook de Rerum Novarumvieringen van de christelijke arbeidersbeweging ingekrompen zijn tot een bijeenkomst en een speech? Er zijn in elk geval tekenen aan de wand. Kortrijk houdt dit jaar een groot multicultureel feest met internationale muziekgroepen, animatie en dergelijke. In Brugge staat op de vooravond van 1 mei een grootse "evocatie Achilles Van Acker' op het programma.

"De vorm wijzigt, maar de inhoud blijft," zegt Geert Van Goethem, historicus bij het het Archief en Museum van de Socialistische Arbeidersbeweging (Amsab) en kersvers senator ter vervanging van Louis Tobback. "Ik denk dat het idee van internationale verbondenheid zal blijven bestaan, maar de vorm waarin die gevierd wordt, verandert erg langzaam. Sommige oudere militanten zweren bij de klassieke optochten, maar die trekken het grote publiek steeds minder aan. Het soort happenings dat dit jaar in Kortrijk en Brugge plaatsvindt, dat is de toekomst."

• 1 Mei (May Day)
• Labor Day

• Feestdagen mei 2025
• Vandaag de dag: 1 mei

• Eerste zondag van de Advent
• Buß- und Bettag
• Internationale Mannendag
• Dag van het Occulte
• Onafhankelijkheidsdag Marokko
• Totensonntag